DİLAN KUTLU

2022 yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’nda, “yapay zekanın” tarımın sorunlarına çözüm olarak öngörüldüğü görüldü. Kamu zararı 654 milyonu bulan Et ve Süt Kurumu'nun ihtiyaç duyması halinde özel sektörden, "kesim, parçalama ve depolama hizmeti" satın alınacağı belirtildi. CHP Genel Başkan Başdanışmanı Orhan Sarıbal, "Çiftçinin sütü verebileceği, besi hayvanını kestiğinde etini satabileceği bir kurumu yok. Madem bugün zarar edecektiniz neden özelleştirdiniz” diye sordu. 

2022 yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı'nda, son üç yıllık kamu zararı 654 milyon liraya ulaşan Et ve Süt Kurumu'nun (ESK) "ihtiyaç olması halinde özel sektöre ait tesislerden kesim, parçalama ve depolama hizmeti" satın alınacağı belirtildi. Aynı zamanda “ESK kombinalarındaki atıl kapasitenin kamu ve özel sektör ile STK'lar tarafından kullanılması sağlanacaktır” hedefler arasına koyuldu.

Çiftçilerin en büyük girdi maliyeti olan gübrede ise destek miktarı bir önceki yıla göre düşürüldü. 2021’de 1 milyar 601 milyon lira olan gübre desteği 2022 yılında 1 milyar 599 milyon lira olarak belirlendi.

Mazotta ise 2021’de, 2 milyar 724 milyon lira olan destek miktarının, 2022 yılında 3 milyar 107 milyon liraya çıkarılması hedeflendi.

Programda tarım ve gıda ürünlerindeki ithalatın 2020 yılında bir önceki yıla göre yüzde 4 oranında artarak 14.5 milyar dolar; ihracatın ise 5.4 artışla 18.4 milyar dolar olduğu belirtildi. 

Tarımsal destekleme bütçesinin 2020 yılında yüzde 29.4 artışla 21.95 milyar TL’ye, 2021 yılında ise yüzde 4.7 artarak 22.95 milyar TL olacağı belirtilen raporda, 2022 yılında yüzde 12.5 artışla 25.83 milyar TL’ye yükseleceği bildirildi. 

Tarımda yaşanan birçok sıkıntıya, yüksek girdi maliyetleri, özel ve kamu bankalardan ve hacizler altında ezilen üreticilerin isyanına rağmen Cumhurbaşkanlığı tarım hedefleri arasına “yapay zekâ” çözümünü koydu.

Sözleşmeli üretimin yaygınlaştırılmasının hedefler arasına konulduğu programda, tarım arazisi piyasalarının geliştirilmesi için arazi bankacılığı sisteminin kurulmasına yönelik düzenlemeler yapılacağı da ifade edildi.

"MADEM BUGÜN ZARAR EDECEKTİNİZ NEDEN ÖZELLEŞTİRDİNİZ"

2022 yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’nı ANKA Haber Ajansına değerlendiren CHP Tarım Politikalarından Sorumlu Genel Başkan Başdanışmanı Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal şunları söyledi:

“Et ve Süt Kurumu ihtiyaç duyduğu anda özel sektörden bazı kombinaları kullanabilecek. Aynı zamanda özel sektörde kendi elinde bulunan kombinaları kullandıracak. Oysa ülkemde 16 et kombinası özelleştirildi. 13 milyon dolar gelir elde edildi. Yine 40 Süt Endüstrisi Kurumu özelleştirildi ve 62 milyon dolar gelir elde edildi. Çiftçinin sütü verebileceği, besi hayvanını kestiğinde etini satabileceği, garanti altına alabileceği bir kurumu yok. Madem bugün zarar edecektiniz neden özelleştirdiniz?”

Tarımda “dışa bağımlılık” vurgusu yapan Sarıbal, Toprak Mahsulleri Ofisi’nin dışarıdan ve içeriden yaptığı hububat alımlarını da rakamlarla değerlendirerek şunları söyledi:

"2022 PROGRAMININ TUTMAYACAĞI ŞİMDİDEN GÖRÜLÜYOR"

“Cumhurbaşkanı 2022 programı tutmayacağı şimdiden görülüyor. TMO, 2020 yılında kendi çiftçimizden 384 bin ton buğday 82 bin tonda mısır almış. Aynı yıl yurtdışından da 1,4 milyon ton buğday. 1,1 milyon ton mısır. 2021 yılında ise buğday 3,7 milyon ton. Henüz yıl bitmedi. Mısır 308 bin ton. Henüz yıl bitmedi. Dışarıdan pahalıya alıp içeriye ucuz satıyorlar. Arpa dışarıdan ton başına 2 bin 800 liradan alınıyor. İçeriye ucuz verilerek durum idare edilmeye çalışılıyor. Çiftçimizle rekabet eden bir Toprak Mahsulleri Ofisi yaratıldı.”