TAMER ARDA ERŞİN - CANSU TİMUR

Asbest Söküm Uzmanları Derneği Başkanı Mehmet Şeyhmus Ensari, asbest ile mücadelede eksikliklere dikkat çekti. Ensari, denetimlere ilişkin, "Belediye başkanı bilse kendi ilçesindeki asbesti soluduğunu, inanın bu yıkımlara, sahte asbest raporlarına izin vermezlerdi asla. Denetim mekanizmasıçok yetersiz. Hatta birçok sahadaki arkadaşlarımız, denetime gelen müfettişlerin bile asbestin ne olduğunu bilmediklerini ifade etmişlerdi bize" dedi.

Binaların Yıkılması Hakkında Yönetmelik, Resmi Gazete’de dün yayınlandı. Yönetmeliğe göre; yıkımlar şantiye şefi gözetiminde gerçekleştirilecek. Asbest ve benzeri tehlikeli kimyasal içeren imalatlar sökülüp uzaklaştırılmadan ve hafriyat toprağı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği’ne uygun yapılmadan ana yıkıma geçilmeyecek.

"YÖNETMELİĞİ 4,5 YILDIR BEKLİYORUZ"

Mehmet Şeyhmus Ensari, asbestli binalara ilişkin önlemleri içeren yönetmeliği ANKA Haber Ajansı’na değerlendirdi. Ensari, yönetmeliğin yayımlanmasının olumlu olduğunu ancak geciktiğini belirterek şunları söyledi:

“Biz, bu yönetmeliği 4,5 yıldır bekliyoruz, hatta artık yılan hikayesine benzettik. Ancak son taslak yayımlanırken bu yönetmeliğin 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren yürürlüğe gireceği yazıyordu. Dün Resmi Gazete’de yayınlandığı haliyle 1 Temmuz 2022’de yürürlüğe gireceğini gördük. Bu tabii bizi daha çok endişelendirdi. Zaten 4,5 yıldır çıkmayan bir yönetmelik nedeniyle insanlarımız kanserojen asbesti ve tehlikeli maddeleri solumakta. Ve şimdi bu yetmiyormuş gibi bu öteleme, ‘insanlar 6 ay daha ölümü, kanseri solusun’ demektir. O yüzden yönetmeliğin çıkmasını olumlu buluyoruz. Kesinlikle olumlu bir yönetmelik. Birkaç küçük detayları eksik, bunları tespit ettik. Özellikle asbest ile ilgili bir standardımız oldu, onunla ilgili atıflarda bulunması, yine yıkımlarda toz bastırma sistemlerinin kullanılmasıçok önemli maddelerdir.”

"ASBEST MEVZUATINDA HALA EKSİKLİKLER MEVCUT"

Ensari, asbest ile mücadelenin zayıf olduğunu kaydederek, “Şu anda Türkiye’de asbest mevzuatında hala eksikler mevcut. Sağlık Bakanlığı’nın kanserojen asbestle ilgili bugüne kadar -aşısı imkansız olan bir maddeden bahsediyoruz- bir açıklamasını gördünüz mü? Bu kadar yıkımlar yapıyor, Türkiye ayağa kalktı. İstanbul, İzmir her yer toz içinde. 2010 yılında yasaklanmış bir madde için bir kamu spotunun yapılmaması son derece manidar değil midir” dedi.

"ASBESTE BAĞLI AKCİĞER ZARI KANSERİ VAKALARI ARTIYOR"

Asbeste bağlı hastalıkların arttığına vurgu yapan Ensari, “Yönetmelik uygulanabilirse gerçekten bakanlıklar, belediyeler bu işi çözmeye niyetliyse bizim gibi STK ve meslek odalarıyla, teknik ekiplerle her türlü desteğe hazırız. Yeter ki insanlarımız ölümü solumasın. İstanbul’da solunum rahatsızlıkları son derece artmış ve asbeste bağlı en tehlikeli hastalık akciğer zarı kanseri vakalarının gelen istihbarat ile arttığını görüyoruz” dedi.

"DEVLET SİZİ ASBESTTEN KORUMUYOR"

Ensari, asbest ile ilgili mevzuat eksikliklerini şöyle anlattı:

“Şu anda devlet sizi asbestten korumuyor. Belediyeler sizi asbestten korumuyor. Asbestten ancak siz kendinizi koruyabilirsiniz. Bu yönetmeliği devlet uygulamaya niyetliyse gerçekten değerli buluyoruz bu yönetmeliği. Bizler sivil toplum kuruluşu, uzmanlar olarak bu yönetmelik nedeniyle bakanlığımızı tebrik ediyoruz ama kağıt üzerinde kalmamasını, uygulanmasını istiyoruz. Uygulandığı takdirde gerçekten asbest ile ilgili çok önemli bir mücadeleyi başarmış olacağız. İşverenler maalesef asbest ile mücadeleyi angarya olarak görmekte. Bugün belediyelerin ceza kesme ehliyetleri yok. Kabahatler Kanunu’ndan kesebiliyorlar. Bu da sembolik değerler, 2-3 bin lira gibi cezalar kesebiliyorlar. Diyelim ki bir yapıda asbest olduğunu düşünün, Kabahatler Kanunu’ndan ceza kesiyor. Yıkımcının da işine geliyor; 2-3 bin lira yatır, binayı yık.

"BELEDİYE BAŞKANI BİLSE ASBESTİ SOLUDUĞUNU BU YIKIMLARA ASLA İZİN VERİLMEZDİ"

Bu kesinlikle kültür meselesidir. Asbest ile mücadele cehaletle mücadeledir. Çünkü o insanlar bilseler ki o tozları kendilerinin de soluduğunu, o belediye başkanı bilse kendi ilçesindeki asbesti soluduğunu… Oradaki teknik elemanlar, biz, bu asbeste göz yumuyoruz; asbest raporu almıyoruz veya sahte asbest raporlarına göz yumuyoruz. Asbesti sadece kağıt üzerinde denetliyoruz, kendilerinin de ifadesi var bu konuda. İnanın bu yıkımlara izin vermezlerdi asla. Asbest ile ilgili çalışmalar çok ciddi rakamlara ulaşmamaktadır. Biliyorsunuz ülkemizde denetim mekanizmasıçok yetersiz. Hatta birçok sahadaki arkadaşlarımız denetime gelen müfettişlerin bile asbestin ne olduğunu bilmediklerini ifade etmişlerdi bize.”