BERKAY VAROL

Samsun'un Atakum ilçesi Belediye Başkanı CHP'li Cemil Deveci, kooperatifleşmenin tarım açısından önemini, "Dünyanın neresinde tarımda ileri gitmişülke varsa onun arkasında kooperatif vardır. Kooperatif olmadan tarım yapılmaz. Tarım, büyük sermayelerle, işletmelerle başarılabilecek bir alan değil. Tarımda başarının anahtarı kooperatiftir" sözleriyle anlattı. Deveci, kırsal kalkınma açısında 50 çift jersey ineğini kadın üreticileri ücretsiz olarak vereceklerini belirtirken, “Gelir düzeyi düşük, eşi vefat etmiş, şehit olmuş, evinde engelli olan kadın çiftçilerimize ikişer ikişer vereceğiz. Doğum yapacaklar, sonra dişi düvelerini alım, aynı konumdaki diğer komşusuna vereceğiz. Zincirleme devam edecek” dedi.

Türkiye'de başta gıda olmak üzere yurttaşlar fiyat artışlarından şikayetçi. Market fiyatlarının kontrolü için denetimlerin artacağını söylenirken Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Tarım Kredi Kooperatifleri'ne ait markete gidip alışveriş yaptı ve fiyatların uygun olduğunu açıkladı. 

Tarım Kredi Kooperatifleri'ne ait marketler ile zincir marketler arasında yapılan ürün karşılaştırmalarında hemen hemen aynı düzeyde olduğu hatta bazıürünlerin kooperatif marketinde daha pahalı olduğu belirtildi. Erdoğan, 500 metrekareden büyük olmak üzere ülke genelinde Tarım Kredi Kooperatifleri'ne ait 1000 yeni market talimatı verdiğini söyledi. 

Muhalefet, fiyat istikrarının denetimlerle, polisiye önlemlerle düşürülemeyeceği, üreticilerin desteklenmesi, tarımın planlanması gerektiğini vurguluyor. Kooperatifleşmenin üreticiler açısında önemli olduğu söylenirken, kooperatif oluşturarak tarımı, hayvancılığı destekleyen CHP'li belediyeler ANKA Haber Ajansı'na değerlendirdi. 

Samsun'un merkez ilçesi Atakum Belediye Başkanı CHP'li Cemil Deveci, belediyenin üreticilerle birlikte oluşturduğu kooperatifi anlattı. Deveci, tarımın kooperatifleşme ile kalkınabileceğini vurguladı.  

"TARIM, KENDİ KAYNAKLARINA, ATA TOHUMLARINA DÖNMESİ GEREKTİĞİNİ ANLATTIK"

Atakum ilçesinde 27 kırsal mahallesinin olduğunu ve o mahallelerde, yerel kalkınma modelleri, tarım ve hayvancılık anlattıklarını söyleyen Deveci, şunları söyledi:

"Tarım, kendi kaynaklarına, ata tohumlarına dönmesi gerektiğini anlattık. Gittiğim her yerde anlatıyorum. Kırsal mahallemizdeki köylülerden biri dedi ki, "Burada iki tür kaza olur; biri traktör, diğeri inek kazası." Traktör kazası anlaşılabilir bir şey. Engebeli bir arazi ama inek kazası... Hollanda'dan inekleri ithal etmişsiz, ahırdan çıkarmıyorlar. Eskaza su için çıkarmışlarsa hayvan o engebeli arazide yürümeyi bilmiyor, yuvarlanıp gidiyor. Kolunu bacağını kırıyor. Bunun çözümü nedir? Bu bölgede daha önce hayvancılık yapılıyordu, o da bizim yerli ırkımız jersey."

"50 ÇİFT JERSEY DÜVE TEMİN ETTİK, KADIN ÇİFTÇİLERİMİZE İKİŞER İKİŞER VERECEĞİZ"

Deveci, jersey inek sütünün, ana sütüne yakın, insan beslenmesine ve coğrafyanın koşullarına uygun olduğunu söyleyerek, "Bir sivil toplum örgütümüzle iş birliği yaptık. 50 çift jersey düve temin ettik. Şu anda bir çiftlikte bekletiyoruz. Hamilelikleri biraz daha ilerleyince gelir düzeyi düşük, eşi vefat etmiş, şehit olmuş, evinde engelli olan kadın çiftçilerimize ikişer ikişer vereceğiz. Doğum yapacaklar, sonra dişi düvelerini alım, aynı konumdaki diğer komşusuna vereceğiz. Zincirleme devam edecek" dedi.

Deveci, kadın çiftçileri destekleyerek bu çalışmalarla üretime katkı sağlamalarını ve ekonomik olarak refah düzeylerini arttırmayı planladıklarını vurguladı. 

"EKTİĞİMİZİN HASADINI ALDIKTAN SONRA KÖYLÜLERE DAĞITIYORUZ"

Atakum Belediyesi olarak ata tohum takas bankası oluşturduklarını ve 600'e yakın çeşit tohumların oluştuğunu belirten Deveci, "Bunlardan bir tanesi karakılçık buğdayı. Atakum Belediyesi'nin arazilerine ekiyoruz. Ektiğimizde hasatını aldıktan sonra köylülere dağıtıyoruz. O buğday türü hem insan sağlığına faydalı hem bu coğrafyanın iklim koşullarına uygun hem verimli. Bizim köylüler arasında 1'e 10, 1'e 11 derler. Yani bir tane tohum tarlaya düştüğünde onun karşısında 11 oluyorsa verimli demektir. Bu da öyle" dedi. 

"ÇUVALLAYIP VERİYORUZ, BİR KURUŞ PARA ALMIYORUZ, HAYVANLARINI BUNUNLA BESLİYORLAR"

Deveci, Atakum'un kırsal mahallelerinde çiftçileri, üreticileri desteklerini ve bu konuda uzman bir ekiple çalıştıklarını belirtirken ANKA'ya şunları söyledi: 

"Ziraat mühendislerimiz, veterinerlerimiz var. Bilimsel bir tarım yapılmasını istiyoruz, destekliyoruz. Ziraat mühendislerimiz, veterinerlerimiz köy köy, çiftçi çiftçi dolaşıyorlar hem hayvan bakımı konusunda kendilerine eğitim veriyorlar hem de diğer zirai ürünler yönünde de eğitiyorlar. Her alanda destek oluyoruz. Yem kurma tesisleri kurduk, Halk Yem diye. Köylüler, kendi ürettikleri buğdayı getiriyorlar, yem kırma tesislerimizde diğer besleyici ürünlerle karıştırıyoruz. Çuvallayıp veriyoruz, bir kuruş para almıyoruz. Hayvanlarını bununla besliyorlar. Bu sistemle köylüler, piyasaya göre yüzde 40 daha avantajlı ve ucuza mal etmiş oluyor." 

"KIRSAL KADIN İŞLETME KOOPERATİFİ OLUŞTURDUK"

Göreve geldikleri zaman Atakum Belediyesi'nde "Kırsal Hizmetler Müdürlüğü"nü kurduklarını söyleyen Deveci, şöyle konuştu:

"Bu müdürlüğün desteklediği, işbirliği içinde koordineli çalışan "Kırsal Kadın İşletme Kooperatifi" oluşturduk. Sadece kadınların üye olduğu, yönettiği. İçinde ziraat, endüstri mühendisleri, üretici kadınlar var. Kendi kendilerini yönetiyorlar. Kırsalda üretilen meyve, sebzelerin, diğer ürünlerin markalaşan fabrikasyon ürünlerini oluşturuyoruz. CHP'li Belediyeler Tarımsal Kalkınma Zirvesi'nde Atakum Kadın Kooperatifi, orada ürünlerini sergiledi. Burada satış reyonlarımız var Atakumlular’a ve Samsunlulara en sağlıklı ve en ucuz biçimde sunuyoruz. Peynir üretim tesisi kuruyoruz. Makinelerimiz ve makine parkımız geldi. Bizim ürettiğimiz ürünlerin adı daha çok "Ata" adıyla başlıyor. Büyük ihtimalle "AtaPeynir" buna benzer bir şey olacak."

"YEREL, BÖLGESEL KALKINMA MODELİ GELİŞTİRMEYE ÇALIŞIYORUZ"

Deveci, kadınların evlerine yakın çevrelerde süt ve süt ürünlerine dayalıüretim sistemleri oluşturmaya çalıştıklarını ifade ederek, "Küçük küçük atölyeler öneriyoruz. Dün vardı, bugün biraz geçilmiş. Ona geri dönmesini sağlamaya çalışıyoruz. Bunları sağlık zinciri içerisinde kontrol ediyoruz. Atakum Belediyesi olarak o ürüne bir güvence veriyoruz. Kooperatifimiz marifetiyle köylerimizin, çiftçilerimizin ürettiklerini Atakumlular'a ve Samsunlular'a sunuyoruz. Buradan amaçladığımız yerel, bölgesel kalkınma modeli geliştirmeye çalışıyoruz" dedi ve kooperatifleşmeye dikkat çekti. 

"HEM ÜRETİMİ ARTIRMIŞ HEM FİYATLARI KONTROL ETMİŞ HEM DE İŞSİZLİĞİ AZALMIŞ OLURUZ"

Atakum Belediyesi'nin oluşturduğu kooperatife ilişkin bilgi veren Deveci, şunları söyledi:

"Kooperatifin kendi ürettiklerinde hiç kar katmıyoruz, kar hesabı yapmıyoruz. Çünkü biz kâr amaçlı bir kuruluş değiliz. Orada eğitim amaçlı bir kuruluşuz. Ama üreticilerimizin ürettiklerinde bir maliyet hesabı yapıyoruz. Üreticimizin emeğinin karşılığını da o fiyatların üzerine koyuyoruz. Bu da arz talep dengesi içerisinde oluyor. Tabii bu marketlerdeki fiyatlarla kıyaslanabilir gibi değil. Üreticileri destekleyerek, devletin olanaklarını bu üretime aktararak desteği böyle yönlendirebilirsek hem üretimi artırmış hem fiyatları kontrol etmiş hem de işsizliği azaltmış oluruz. Bir destekte dört beş kalemde ülke fayda sağlamış olur."

"TARIMDA BAŞARININ ANAHTARI KOOPERATİFTİR" 

Deveci, tarımın, kooperatifleşmenin önemi üzerine ANKA'ya şu değerlendirmeyi yaptı: 

"Dünyanın neresinde tarımda ileri gitmişülke varsa onun arkasında kooperatif vardır. Kooperatif olmadan tarım yapılmaz. Tarım, büyük sermayelerle, işletmelerle başarılabilecek bir alan değil. Tarımda başarının anahtarı kooperatiftir. Büyük bir iddia ile söylüyorum, dünyanın her yerinde böyledir. Onun için kooperatifin desteklenmesine ihtiyaç var. Kooperatifler marifetiyle de hem köylünün özellikle de kadının örgütlenmesi, bir araya gelmesi, sosyalleşmesi, bağımsızlaşması, ürettikçe cebine para girdikçe aile içinde özgürce "ben de kazanabiliyorum" diyen bir Türk kadını oluyor." 

"HEM BİR DAYANIŞMA OLACAK HEM DE PAZAR AĞI GENİŞLEYECEK"

Atakum Belediyesi'ne ait "AtaMarket" olarak adlandırılan gıda bankasının olduğunu söyleyen Deveci, şunları söyledi:

"Bugüne kadar yaklaşık 2 yıldır Atakum Belediyesi'nin kasasından bir kuruş para çıkmadan 800'e yakın ailenin tüm ihtiyaçlarını karşılıyor. Kooperatif üyelerimizin, çiftçilerimizin ürettikleri markalaşmışürünleri, tüketiciye ulaştırabilecek Atakum'un değişik yerlerinde "AtaMarket', bakkal türü ofisler oluşturuyoruz. Onları oralarda sergileyeceğiz. Civar bölgedeki belediyelerimizin kooperatiflerinin ürettikleri ürünleri de alacağız. Borçka'nın, Fındıklı'nın onların kooperatiflerinin ürettiklerini biz Atakum'da tüketiciye bedeli karşılığında sunacağız. Bizim ürettiğimizi de onlara göndereceğiz, orada sunacaklar. Hem bir dayanışma olacak hem de pazar ağı genişleyecek. Atakum'da, Fındıklı'da üretilen ürünler sadece Karadeniz'de değil Türkiye'nin her tarafına yayılacak. Belki bu kooperatifler kendi aralarında bir birlik oluşturacaklar. Öyle bir çalışma da var. Dünyanın öbür uçlarına göndereceğiz, ihraç edeceğiz."

"KOOPERATİF OLMADAN TARIM OLMAZ, TARIM OLMADAN DA KALKINMA OLMAZ"

Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu ve Birinci Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk'ün tarıma ilişkin verdiği değeri anımsatarak, "Kooperatifleşme bir süre çok yoğundu, ciddi çalışmalar ortaya konuyordu. Bir kısmı 12 Eylül'de (12 Eylül 1980 askeri darbesi) bir kısmı sonraki süreçte kesildi. Ama bu pandemi hissettirdi ki kooperatif olmadan tarım olmaz; tarım olmadan kalkınma olmaz. Bölgesel kalkınma olmadan da ulusal kalkınma olmaz. Zincirin halkaları gibi birbirini takip etmesi gerekir. Biz ilk halkayı birbirine Atakum'da bağladık. Türkiye'ye sesimizi duyurmaya çalışıyoruz" dedi.