Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Plan ve Bütçe Komisyonu’nda yaptığı sunumda, Paris İklim Anlaşması’nın imzalandığını anımsatarak, “Buradan hareketle "Yeşil OSB Ulusal Çerçevesi’ taslağını hazırladık. Dönüşüm için gerekli altyapıların inşasında kullanmak üzere Dünya Bankası’ndan 300 milyon dolar tutarında kaynak temin ettik” dedi. Bakan Varank, ‘yerli otomobil’ TOGG’a ayrılan kaynağın 3,5 milyar lirayı bulacağını belirterek, “2022’nin sonunda seri üretim bandından inmiş olacak” diye konuştu. Varank, Türkiye’nin uzay yolculuğu hakkında da “Program kapsamında yürütülecek çalışmalar, 1 milyar 890 milyon liralık bütçeyle yatırım programına dahil edildi. Kendi aracımızla Ay’a sert iniş yapma ve uluslararası iş birliğiyle uzaya bir Türk vatandaşı gönderme hedeflerine yönelik çalışmalarımız devam ediyor” dedi.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın 2020 yılı kesin hesabı ve 2022 yılı bütçesi görüşülüyor.

Bakan Mustafa Varank, komisyonda yaptığı sunumda, Türkiye’nin uzay yolculuğu, yeşil dönüşüm ve TOGG otomobilinin geldiği aşamaya ilişkin bilgi verdi. Varank, sunumunda özetle şunları söyledi:

BİZİM GİBİ GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELER ETKİLENİYOR: “Küresel salgın, 2021 yılında da ülke ekonomileri üzerinde ciddi baskılar oluşturmaya devam ediyor. Geçtiğimiz yıl dünya ekonomisi yüzde 3,1 oranında küçüldü. Uluslararası kuruluşlar bu yıl için bir miktar toparlanma öngörse de kırılganlık ve belirsizlikler sürüyor. Küresel enflasyon yükselirken emtia ve enerji fiyatları artmaya devam ediyor. Tedarik zincirlerinde ciddi bir darboğaza, küresel borçlulukta ise yeni rekorlara şahitlik ediyoruz. Geçen yıl yüzde 6,8 oranında küçülen Euro Bölgesi, bu yıl da büyük sorunlarla boğuşuyor. Avrupa’da enerji fiyatlarında yüzde 600’lere varan artışlar, akaryakıt piyasasında yaşanan tedarik sıkıntıları hepimizin malumu. Avrupa ve Amerika’daki enflasyon oranları, 2008 finansal krizinden bu yana en yüksek seviyesine geldi. Elbette bizim gibi gelişmekte olan ülkeler de bu olumsuz tablodan etkileniyor. Bu yıl, ikinci çeyrekteki yüzde 21’lik büyüme oranıyla OECD ülkeleri arasında 2. olduk. Bu başarının arkasındaki asıl itici gücün güçlü sanayi alt yapımız olması, bizi ziyadesiyle memnun ediyor.

İMALATTA İSTİHDAM ARTTI, CESUR SANAYİCİLERİMİZ SAYESİNDE: Sanayi üretimimiz, 2020 yılının ikinci yarısından itibaren yükselerek devam ediyor. Pandeminin başından bu yana imalat sektörlerindeki kayıtlı istihdamın 675 bin kişi artarak 4 milyon 700 bini geçmesi, bunun en net göstergesi. Cesur sanayicilerimiz ve fedakâr emekçilerimiz sayesinde, ağustos ayı sanayi üretim endeksinde yıllıkta yüzde 13, aylıkta ise yüzde 5,4’lük bir artış söz konusu. 12 aylık ihracatımız ise ekim itibarıyla 215 milyar doları aştı. Bu performansta orta ve yüksek teknoloji sınıfındaki otomotiv, kimyevi maddeler, elektrik, elektronik ile çelik ve hazır giyim sektörleri etkili oldu. Örneğin ana metal ihracatımız, geçen seneye göre yüzde 70 arttı.

8,5 BİN TEŞVİK BELGESİ: Pandeminin tüm belirsizliklerine rağmen yatırım iştahı da çok iyi durumda. Yılın ilk 9 ayında, 161 milyar liranın üzerinde yatırım tutarı olan 8 bin 564 teşvik belgesi düzenledik. Bu dönemde, yeni faaliyete geçen sanayi işletmesi sayısı önceki yıla göre yüzde 20’nin üzerinde artarak 12 bin 161 oldu. Buradaki her 4 işletmeden biri, orta-yüksek ve yüksek teknoloji grubunda yer aldı.

Sanayi ve teknoloji stratejimizde, 2023’e kadar ülkemizden "değeri milyar doları aşan 10 şirket’ çıkarmayı hedeflemiştik. Göğsümüzü kabartan tekno-girişimcilik ekosistemi sayesinde bu hedefe adım adım yaklaşıyoruz. Şu anda 5 UNICORN’umuz, bizim tabirimizle 5 TURCORN’umuz var. Türkiye’den çıkan girişimler, uluslararası medya ve siyasetin de gündeminde yer tutuyor.

BORİS JOHSON’A ATAF YAPTI: Bakınız, İngiltere Başbakanı Boris Johnson Getir’i nasıl tarif ediyor: ‘(Bu yatırım) Ekonomik toparlanmamızı güçlendirecek, binlerce iş yaratacak ve ülkemize seviye atlatacak.’ İşte küresel piyasada böyle adından söz ettirecek yeni Türk markaları çıkarmak üzere cesur girişimcileri, yenilikçi fikirleri desteklemeye devam edeceğiz.

919 KRİTİK ÜRÜNÜN ÜRETİLMESİNE İNKAN SAĞLAYACAĞIZ: Bu yıl da mobilite, üretimde yapısal dönüşüm, dijitalleşme, sağlık ve kimya alanlarında yeni çağrılara çıktık. Böylece 50 milyar dolarlık cari açığın kaynağı olan 919 kritik ürün ve teknolojinin ülkemizde üretilmesine imkân sağlayacağız.

2022’DE ÜRETİM BANDINA İNECEK: 85 milyonun ortak hayali olan Türkiye’nin Otomobili Projesi, emin adımlarla yoluna devam ediyor. Bugüne kadar 2,5 milyar liralık yatırım tamamlandı, yıl sonunda bu tutar 3,5 milyar lirayı bulacak. Hedeflendiği şekilde ilk araç, 2022’nin sonunda seri üretim bandından inmiş olacak. Elektrikli araçların kalbi olan bataryaların Türkiye’de üretilmesi konusunda da ciddi ilerleme kaydettik. TOGG ile dünya devi FARASİS, 20 GWh’lik pil yatırımına yakın zamanda Gemlik’te başlayacak. Ayrıca diğer küresel batarya üreticileriyle de görüşmelerimiz sürüyor.

EN ÇOK CARİ AÇIĞA YÖNELİK YATIRIM: Elektrikli araç, hibrit motor, batarya, milli muharip uçak, insansız hava aracı, güneş paneli hücresi ve petrokimya gibi kritik alanlarda 38 yatırım için proje bazlı destek kararı yayımladık. Örneğin yıllık 450 bin ton Polipropilen üretecek 1,7 milyar dolarlık devasa bir yatırımın temelini geçtiğimiz ay sayın Cumhurbaşkanı’mızla birlikte Adana’da attık. Bildiğiniz gibi Polipropilen, sadece bu yılın ilk 9 ayında, 2,3 milyar dolarlık ithalat yaptığımız, en çok cari açık verdiğimiz petrokimya ürünlerinden bir tanesi.

AR-GE HARCAMALARI ARTTI: Geçtiğimiz yıl Ar-Ge harcamaları, özel sektörün öncülüğünde bir önceki yıla göre yüzde 20 artarak 55 milyar liraya yükseldi. Hükümetlerimiz döneminde, Ar-Ge harcamalarının milli gelire oranı binde 5’ten yüzde 1,09’a çıkarken Ar-Ge istihdamı 6 kat artarak 200 bine yaklaştı. Göreve geldiğimizde yılda 414 yerli patent başvurusu yapılırken bugün bu sayı 8 bin 200’dür.

SANAYİDE YEŞİL DÖNÜŞÜM: Sanayide sürdürülebilir kalkınma ve yeşil dönüşüm için kararlı adımlar atıyoruz. Sayın Cumhurbaşkanı’mızın Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda tüm dünyaya duyurduğu üzere, Paris İklim Anlaşması yüce Meclis’imizde onaylandı. Yatırım, üretim, istihdam ve ihracat politikalarında köklü değişikliklere yol açacak bu süreci, 2053 vizyonumuzun temel bileşenlerinden biri olarak görüyoruz. Avrupa Birliğe Yeşil Mutabakatı’na uyum için hazırlanan eylem planında en fazla tedbirden sorumlu Bakanlık olarak, iklim değişikliği konusunda kilit bir rol üstleniyoruz.

DEMİR ÇELİKTE KARBON EMİSYONU AZALTILACAK: Yeşil Mutabakat gerekliliklerinden en çok etkilenecek enerji-yoğun sanayi sektörlerinin modernizasyon ve dönüşümüne ilişkin çalışmalar yürütüyoruz. Demir-çelik sektöründeki karbon emisyonlarının azaltılması amacıyla EBRD ile yakın iş birliği içerisindeyiz. Yeşil Mutabakata uyum kapsamındaki öncelikli Ar-Ge ve yenilik konularına ilişkin 90 projeye TÜBİTAK vasıtasıyla destek sağladık. Yaşam Döngüsü Değerlendirme (YDD) faaliyetlerinin temelini oluşturacak ulusal bir veri tabanı geliştiriyoruz.

OSB’LERİ YEŞİL VE SÜRDÜRÜLEBİLİR ÜRETİM ALANINA DÜŞÜTÜRECEĞİZ: Yeşil OSB Sertifikasyon Sistemini hayata geçirerek OSB’leri yeşil ve sürdürülebilir üretim alanlarına dönüştüreceğiz. Büyük ve güçlü Türkiye yolundaki en büyük avantajımız, cesur girişimcilerimizdir.

İstanbul Bölgesel Girişim Sermayesi Programı ile fonlara aktaracağımız 250 milyon liralık bütçenin kaldıraç etkisi, 1 milyar liranın üzerinde bir fon büyüklüğü oluşturacak. Teknoloji-İnovasyon Fonu ile 2 girişim ve 4 girişim sermayesi fonuna şimdiye kadar 70 milyon lira destek sağladık.

28 genç girişim, Tech-InvesTR Programı kapsamında desteklediğimiz fonlardan 186 milyon liralık yatırım aldı.

YURTDIŞINDAN BAŞVURU ALDIK: İlk yılında 14 kategoride düzenlediğimiz yarışmalara 20 bin genç başvurmuştu. Bu yıl 36 kategorideki yarışmalara 111 ülkeden 200 binin üzerinde başvuru aldık. TEKNOFEST’i önümüzdeki yıl Karadeniz’e taşıyarak, milli mücadele meşalesinin yakıldığı Samsun’da düzenleyeceğiz. Ayrıca düzenleyeceğimiz TEKNOFEST ile Azerbaycan ile organizasyonumuzun küresel marka olma yolundaki ilk adımını atmış olacağız. Etkisi katlanarak artan bir diğer projemiz de Gökyüzü Gözlem Şenlikleri. Daha önce kısıtlı katılımla yalnızca Antalya’da düzenlenen bu etkinliği, Anadolu’nun diğer illerine de yaygınlaştırıyoruz.

OSB’LER 11 MİLYAR LİRA KREDİ KULLANDI: Bugün itibarıyla ülkemizde 327 OSB bulunuyor. Göreve geldiğimizden bu yana OSB’lerdeki projeler için 2021 fiyatlarıyla yaklaşık 11 milyar lira tutarında kredi kullandırdık.

300 BİN YENİ İSTİHDAM: Geçtiğimiz yıl OSB’lerdeki 15 altyapı projesi tamamlandı, bu yıl da 17’sini daha tamamlayacağız. Toplam alanı 83 bin hektar olan üretimdeki OSB’lerimizin doluluk oranı yüzde 83’ü aşmış durumda. Bu oran arttıkça, OSB’lerdeki 2,2 milyon olan istihdama 300 bin yeni istihdam katılmasını öngörüyoruz.

DÜNYA BANKASI KAYNAKLI YEŞİL OSB: Buradan hareketle "Yeşil OSB Ulusal Çerçevesi’ taslağını hazırladık. Dönüşüm için gerekli altyapıların inşasında kullanmak üzere Dünya Bankası’ndan 300 milyon dolar tutarında kaynak temin ettik.

Yaklaşık 25 bin kişinin istihdam edildiği endüstri bölgelerimizden, yalnızca 2020 yılında 7,5 milyar dolarlık ihracat yapıldı. Son 19 yılda tamamlanan 135 sanayi sitesinin alt ve üstyapı inşaatlarına 2,4 milyar lira kaynak kullandırdık. 2021 yılı sonu itibarıyla 5 sanayi sitesi projesini daha tamamlayacağız.

26 kalkınma ajansımız, 23 binden fazla projeye güncel fiyatlarla 11 milyar lira destek sağlayarak 19 milyar liraya yakın bir kaynağı harekete geçirdi.

60 BİN GENÇ İSTİHDAM EDİLECEK: Gençlik ve Spor Bakanlığı ile birlikte başlattığımız Çalışan ve Üreten Gençler Programı’yla 32 ilimizde 170 fabrika binası kurarak yatırımcıların hizmetine sunuyoruz. Buraya sağlayacağımız 600 milyon lirayı aşkın destekle 60 bin gencimiz istihdam edilecek.

GAP, DOKAP, DAP ve KOP Bölge Kalkınma İdarelerimiz, bugüne kadar 5 bin 731 projeye, 2021 fiyatlarıyla 5 milyar 802 milyon lira kaynak aktardı. DAP Bölgesi’ne bitkisel üretim ve hayvancılık altyapısının geliştirilmesi amacıyla 347 milyon lira destek sağladık.

3 BİNDEN FAZLA ÜRÜNE CEZA: Yılın ilk 9 ayında sanayi ürünlerine yönelik 23 binin üzerinde denetim yaptık. Bu denetimlerde teknik düzenlemelere aykırı bulunan 3 binden fazla ürün için 6 milyon liraya yakın idari para cezası uyguladık. Benzer şekilde, yasal metroloji faaliyetlerimiz kapsamında 1 milyon 300 binin üzerinde ölçü aletinin muayenesini gerçekleştirdik. Aykırılık tespit edilen 85 bin ölçü aleti için yaklaşık 4,5 milyon lira para cezası uyguladık. Akaryakıt ve LPG sayaçları ile tartı aletleri ve taksimetreler, en fazla ani denetim yaptığımız ölçü aletleri arasında. Yaptığımız ani denetimlerde; 215 bin akaryakıt ve LPG sayacından 4 bin 85’inde, 17 bin tartı aletinden 306’sında ve 3 bin 149 taksimetreden 158’inde aykırılık tespit ederek cezai işlem yürüttük.

KORONAVİRÜSE YÖNELİK ÇALIŞMALAR: Covid-19 Türkiye Platformu altında geliştirilen, benim de Faz-1 gönüllüsü olduğum VLP aşısının Faz-2 klinik çalışmaları sonuçlandı. Faz-3 çalışmasına başlamak için Sağlık Bakanlığı’ndaki süreçlerin tamamlanmasını bekliyoruz. Covid-19 tedavisinde kullanılabilecek Montelukast ve Ribavirin ilaçlarında da Faz-2 klinik çalışmaları sürüyor. Montelukast’ta yakın zamanda acil kullanım izni aşamasına gelmeyi planlıyoruz.

MÜSİLAJLA MÜCADELE: Müsilajla mücadele kapsamında kurulan, 59 farklı kuruluştan 157 araştırmacıyı bir araya getiren Marmara Denizi Eylem Planı Bilim ve Teknik Kurulu’nun başkanlığını TÜBİTAK Başkanı’mız yürütüyor.

İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ’NE TESLİM ETTİK: Doğalgaz hatlarındaki arızaları takip etmek için tümüyle yerli imkanlarla geliştirdiğimiz Boru İçi Denetleme Robotu’nu, yani ROBOT-GÖZ’ü, İstanbul Büyükşehir Belediyesi iştiraki İGDAŞ’a teslim ettik. Böylece ABD’den sonra bu teknolojiyi üretebilen ikinci ülke olduk.

DİYANET BAĞIMLILIKTAN KURTULDU: Yerli işletim sistemimiz Pardus’un kurulu olduğu akıllı tahta sayısı 100 bini aştı. Diyanet İşleri Başkanlığı ve AFAD, tamamen Pardus’a geçerek yabancı işletim sistemlerine bağımlılıktan kurtuldu.

TÜRKİYE’NİN UZAY YARIŞI: Belirlediğimiz 10 ana hedef, Sayın Cumhurbaşkanı’mız tarafından kamuoyuyla paylaşıldı. Program kapsamında yürütülecek çalışmalar, 1 milyar 890 milyon liralık bütçeyle yatırım programına dahil edildi. Kendi aracımızla Ay’a sert iniş yapma ve uluslararası iş birliğiyle uzaya bir Türk vatandaşı gönderme hedeflerine yönelik çalışmalarımız devam ediyor. Uzayda ateşleyeceğimiz hibrit roket motorunun testlerini gerçekleştirirken fırlatma aracı ve limanına yönelik değerlendirme çalışmalarını sürdürüyoruz. Uzay alanında üyesi olduğumuz beş uluslararası organizasyonun faaliyetlerine aktif olarak katılım sağlıyoruz. En büyük uluslararası uzay örgütü IAF’e üyeliğimiz 25 Ekim’de tescil edildi. Kurucu üyesi olduğumuz Asya Pasifik Uzay İşbirliği Organizasyonu APSCO’daki Genel Sekreter Yardımcılığı görevine TUA’nın teklifiyle bir Türk bilim insanı atandı.

MARKADA AVRUPA’DA BİRİNCİYİZ: Son 19 yılda, yerli patent başvuru sayısı 20, yerli patent tescil sayısı 30 kat arttı. Marka başvurularında 2011 yılından bu yana her yıl Avrupa birincisiyiz. Yerli sınai mülkiyet başvurularında İngiltere, Rusya ve Hollanda gibi ülkeleri geride bırakarak 10’uncu sıraya yükseldik. Son olarak; Bursa Pideli Köfte, Konya Vişne Tiridi, Çorum Kargı Tulum Peyniri ve Hatay Kabak Tatlısı’nın da eklenmesiyle ülkemizdeki coğrafi işaretli ürün sayısı 932 oldu. Avrupa Birliği’nde tescilli coğrafi işaret sayımız 7’ye yükselirken 25 ürünün de işlemleri devam ediyor.

SAYIŞTAY RAPORLARI: Bakanlığımızla birlikte bağlı ve ilgili kuruluşlarımızın Sayıştay raporlarında herhangi bir kamu zararı tespiti bulunmuyor. Sayıştay tarafından, mali rapor ve tabloların önemli yönleriyle doğru ve güvenilir bilgi içerdiği kanaatine varılmış durumda. Kalkınma ajanslarının denetlenmesi kapsamında düzenlenen raporlardaki hususlar, genel itibariyle muhasebe işlemleriyle ilgili. Raporda yer verilen kayıt hatalarını düzelttik. Sayıştay Başkanlığı’nın diğer tespit ve önerileri çerçevesindeki işlemleri tamamlıyoruz. 

BAKANLIĞIN KESİN HESABI: Bakanlığımız, bağlı ve ilgili kuruluşlarımıza 2020 yılında Bütçe Kanunu ile 14 milyar 257 milyon 291 bin lira ödenek verildi. Yıl içerisinde yapılan eklemelerle 19 milyar 758 milyon 480 bin 285 liraya ulaşan ödeneğin, 18 milyar 153 milyon 688 bin 777 liralık kısmı bütçe giderine dönüştü. 288 milyon 555 bin 133 liralık kısmı ise 2021 yılı bütçesine devretti.”