Kadir Has Üniversitesi Yaratıcı Endüstriler Platformu (KHAS-YEP) bünyesinde yer alan FabriKHAS'ın üyelerinden TİMS&B Production'ın ortakları Timur Savcı ve Burak Sağyaşar, Beyaz Güvercinler Burs Programı'na bağışta bulundu.

Yapımcılığını üstlendikleri ve 17 Nisan'da izleyiciyle buluşacak olan "İstanbul Ansiklopedisi" dizisinin heyecanını yaşayan Timur Savcı ve Burak Sağyaşar, Kadir Has Üniversitesi'nin başarılı ve ihtiyaç sahibi öğrencilere yönelik hayata geçirdiği Beyaz Güvercinler Burs Programı'na bağışta bulundu. Bu destek ile geleceğin parlak yeteneklerinin eğitimine katkı sağlanması amaçlanıyor.

İsmini Kadir Has Üniversitesi himayesinde bulunan Reşat Ekrem Koçu'nun eseri "İstanbul Ansiklopedisi"nden alan dizinin senaryosunu ve yönetmenliğini Selman Nacar üstleniyor. Küçük bir kasabadan büyük hayallerle İstanbul'a okumaya gelen Zehra'nın dokunaklı hikayesini beyaz perdeye taşıyan dizi, aynı zamanda İstanbul'un tarihine de bir gönderme niteliği taşıyor.

Reşad Ekrem Koçu'nun İstanbul Ansiklopedisi online arşivde

Kadir Has Üniversitesinin sahip olduğu ve SALT ile 2018 yılından bu yana ortaklaşa yürüttüğü proje kapsamında, Reşad Ekrem Koçu'nun İstanbul Ansiklopedisi Arşivi 2024 Ekim ayında online olarak erişime açıldı.

Proje, İstanbul'un büyüleyici geçmişine dair 40 binden fazla belgeyi içeriyor. Reşad Ekrem Koçu'nun 1944-1973 yılları arasında yayınladığı İstanbul Ansiklopedisi'nin basılı 11 cildi (A-G) ilk defa çevrimiçi olarak erişime açılıyor. Ayrıca Ansiklopedinin daha önce hiç yayınlanmamış G-Z arası maddeleri ve toplanmış geniş kapsamlı arşiv de bu platformda ilk kez yer alıyor ve Ansiklopedi A'dan Z'ye tamamlanıyor.

İstanbul Ansiklopedisi nedir

İstanbul Ansiklopedisi, tarihçi ve romancı Reşad Ekrem Koçu'nun (1905-1975) ömrünün büyük kısmını adadığı, ancak tamamlayamadığı detaylı bir çalışmadır. Koçu, İstanbul'un "muazzam kütüğü"nü oluşturmak üzere 1944'te başladığı etraflı kaynak tarama ve madde yazımı çalışmalarını vefatına kadar sürdürür. Koçu'nun 24 cilt olarak planladığı ansiklopedinin G harfine kadar olan ilk 11 cildi 1973'e dek aralıklarla fasiküller hâlinde yayınlandı.

Sokaklardan mimari yapılara, mühim ya da sıradan şahıslardan şehrin âdetlerine, tarihî olaylardan şehir efsanelerine, nice konu farklı anlatımlar ve resimler eşliğinde İstanbul Ansiklopedisi'nde kayda geçirilir. Dönemin değerli tarihçi, edebiyatçı, akademisyen ve sanatçılarının katkıda bulunduğu İstanbul Ansiklopedisi, tezkirecilik geleneğiyle Batılı ansiklopedizmi birleştiren bir başvuru kaynağı, bir tanıklıklar derlemesi ya da İstanbul'a dair her şeyi içerme çabasında devasa bir girişim olmasının yanı sıra, bütün bu malzemeyi kendine has bir İstanbul fikri veya imgesi olarak yeniden inşa eden sıra dışı bir çalışmadır.

İstanbul'un Osmanlı başkentinden Türkiye Cumhuriyeti'nin bir vilayetine dönüşmesine tanıklık eden Koçu, şehri resmederken kazadan cinayete, turistten garsona, kahveden hamama, gündelik ve alelade olanı anlatıma dâhil eder. Koçu hayattayken "Aba"dan "Gökçınar (Mehmed)" maddesine kadar basılabilmiş olan İstanbul Ansiklopedisi, resmî tarih anlatısının ötesine geçerek farklı pencereler aralaması sebebiyle 1990'lardan itibaren gitgide daha çok tarihçi ve araştırmacının ilgisini çeker.

Koçu'nun tasarı aşamasında kalmış gelecek ciltler için derleyip kurguladığı kapsamlı malzeme, 2018'de Kadir Has Üniversitesi tarafından devralınmasıyla bütünlüklü olarak ortaya çıkar. 40 bini aşkın belgeden oluşan arşiv, Koçu'nun çalışma yöntemlerine ve 20. yüzyılın ikinci yarısında kısıtlı imkânlarla çok ciltli ve yazarlı bir yayın üretmeye dair verdiği fikirler açısından bir tür "medya arkeolojisi laboratuvarı" niteliği taşımaktadır. "Gökdemir (Döndü)" ile "Zürefa Sokağı" maddeleri arası ciltlerde yer alması planlanmış ve arşivde bir listesi de bulunan maddelerin taslakları, yayımlanmış ciltlerdeki bazı maddelerin erken versiyonları, Koçu'nun kimi durumlarda malzemeye göre maddeler derlediğini düşündüren bağımsız metinler ile fotoğraf, çizim, alıntı gibi büyük bir çeşitlilik arz eden belge grubu, ansiklopedinin karmaşık ve çok katmanlı oluşum sürecini ayrıntılandırır.

Kaynak: IHA