Haber: CEM HAYAT - Kamera: FATİH NAZIM EFE

Sağlık Bakanlığı'nın, "Serviks Kanseri Farkındalık Ayı" ilan ettiği ocak ayında Kadın Doğum Uzmanı Dr. Irmak Saraç, Eczacı Cem Kılıç ve HPV aşısı yaptıran 23 yaşındaki Sena Bilgin; HPV aşısının önemine dikkat çekti. Saraç, "Halihazırda aşıya ulaşamayan grup aslında taranamayan grup olduğu için daha riskli bir grupta kalıyorlar. O yüzden de aşı ücretsiz olsa çok iyi olur" dedi. Kılınç ise, "Rahim ağzı kanseri ile ilgili bir farkındalık ayı var ama HPV’den hiç bahsedilmiyor" yorumunu yaptı.

Serviks Kanseri Farkındalık Ayı'nda Kadın Doğum Uzmanı Dr. Irmak Saraç, HPV aşılarının ücretsiz olması için “Aşı Bursu” dayanışmasını başlatan Eczacı Cem Kılınç ve daha önce HPV aşısını olmuş olan üniversite öğrencisi Sena Bilgin; ANKA Haber Ajansı'na konuşarak HPV aşısının önemine dikkat çekti.

“RAHİM AĞZI KANSERİNİN ESAS SEBEBİ HPV”

Dr. Saraç, şu açıklamayı yaptı:

"Rahim ağzında iki tip hücre var aslında. Bir tanesi cildimize benzeyen, çok katlı hücrelerden oluşan bir kısım. Bir de hormon salgılayan tek katlı hücrelerden oluşan bir kısım var. Rahim ağzı kanseri aslında genellikle tam da bu ikisinin kesiştiği alanda ortaya çıkma eğiliminde olan bir kanser tipi. Bugün biliyoruz ki rahim ağzı kanserinin esas sebebi HPV. HPV virüsünün 200’den fazla tipi var ve bunların bir kısmı da rahim ağzı ile ilişkili. Sadece rahim ağzı ile değil genital bölge ile ilişkili. Yani genital bölgedeki ciltle de alakalı, vajinanın içinde hücrelerle de alakalı olan tipleri mevcut.

"HPV VİRÜSÜ SADECE RAHİM AĞZI KANSERİ YAPMIYOR"

Bunların içerisinden 14 tanesi rahim ağzı kanseri ile ilişkilendirilmiş durumda. Bunların isimlerini bilmeye gerek yok ama 16 ve 18’i tanımakta fayda var. Çünkü rahim ağzı kanserlerinin yüzde 70’inden fazlasından bu iki tip sorumlu. HPV virüsü sadece kadınlarda rahim ağzı kanseri yapmıyor. Bunun dışında genital bölgenin cildi, vulva dediğimiz kısım kanserlerinden; vajina kanserlerinden, erkekte penis kanserinden, anüs kanserinden ve hatta ağzın arka tarafı ve boğazdaki bazı kanserlerden de -bademcikler üzerinden gelişen kanserlerden- sorumlu olduğunu biliyoruz. Boğazdaki kanserlerden de en çok ‘HPV 16’ suçlanıyor.

"BU KANSERDEN KORUNMANIN BİRİNCİ YOLU AŞILAR"

Bu kanserden korunmanın birinci yolu tabii ki aşılar. Bugün aşıların diğer kanser tiplerinden koruyup korumayacağı henüz çalışma aşamasında. Ama rahim ağzı kanserinden koruduğunu biliyoruz. Fakat yüzde 100 oranında korumuyor. Çünkü günümüzdeki aşılar iki tip. Bir tanesinin içerisinde siğil yapan tiplerle birlikte kanserle ilişkilendirilen 16 ve 18’e karşı koruyuculuk var, dörtlü aşı diyoruz Türkiye’de de şu an bu bulunuyor. Bir de Amerika ve Avrupa’da bulunan dokuzlu aşı var. Yine içerisinde 6, 11, 16, 18 var ve bunlara ilave olarak beş tane daha kanserle ilişkilendirilen tipe karşı koruyuculuk var. Fakat aşı olsak da olmasak da rahim ağzı kanser tarama programından çıkmamamız gerekiyor. Çünkü aşılar yüzde 100 koruyucu değil. O yüzden de bir kadın aşı bile olmuş olsa tarama programına devam etmek zorunda. Kendi sağlığı açısından faydalı olan şey, bu kanser taramasına devam etmesi.

"DSÖ GİBİ KURUMLAR 26 YAŞINA KADAR HERKESE BU AŞIYI ÖNERMEMİZ GEREKTİĞİNİ SÖYLÜYOR"

Aşılar ilk kez aslında kadınlar hedef alınarak üretildi. Çünkü rahim ağzı kanseri koruyuculuğu açısından üretilmişlerdi. Ama görüldü ki virüs cinsel yolla bulaştığı için erkekler de aşılanabilir. Şu anda Avustralya gibi bazı ülkelerde hem erkek çocukları hem kız çocukları, çocukluk çağı aşıları kapsamında aşılanıyor. Aşı 9 yaşından itibaren yapılabilir, 15 yaşına kadar iki doz halinde altı ay arayla. 15 yaşından büyüklerde de üç doz halinde yapılabiliyor. CDC ya da DSÖ gibi kurumlar 26 yaşına kadar herkese bu aşıyı önermemiz gerektiğini söylüyor. FDA 40 yaşına kadar yakın zamanda onay verdi. 26 yaşından sonra ise bireysel olarak görüşmek önemli. Çünkü bu aşıların 26 yaşından sonra koruyuculukları daha az ve bu virüsle karşılaşılmış olma ihtimali daha çok ve de tarama programından çıkmayacağı için bireysel karar vermenin daha doğru olduğunu çalışmalar söylüyor.

"HALİHAZIRDA AŞIYA ULAŞAMAYAN GRUP ASLINDA TARANAMAYAN GRUP"

Ülkemizde ücretsiz değil ama ücretsiz olarak uygulandığı ülkeler var. Bakanlık bunu ücretsiz yapsa tabii ki çok iyi olur, bunu isteriz çünkü maliyeti çok yüksek bir aşı. Herkes tarafından ulaşılamıyor yani bir adaletsiz durum söz konusu oluyor. Halihazırda ulaşamayan grup aslında taranamayan grup olduğu için daha riskli bir grupta kalıyorlar. O yüzden de aşı ücretsiz olsa çok iyi olur."

Eczacı Cem Kılınç ise şunları söyledi:

"ŞU ANA KADAR 220 KADIN VE ÇOCUĞUN ÜÇ DOZ AŞISINI KARŞILADIK" 

"Bir süredir ülkemizde HPV aşılarının önemine dair bir dayanışma sergiliyoruz, bunu başlatalı yedi ay oldu. Şu ana kadar eczacı arkadaşlarımla birlikte 220 genç kadın ve çocuğun üç doz aşısını karşıladık. Ama bizim esas söylemek istediğimiz bir şey vardı: HPV aşıları ücretsiz olsun. Yani biz bunu bir hayırseverlik işi olarak değil, bir mücadele başlığı olarak gördük. İstanbul Eczacı Odası eczacı bilgilendirme broşürü, hasta bilgilendirme broşürü hazırladı ve bunu İstanbul’daki tüm eczanelere gönderdi. Yine Hatay Eczacı Odası toplu aşılama yaptı. Denizli, Tekirdağ, Tokat gibi eczacı odaları da bu aşılamaları yakın zamanda yapacaklar. İçinde bulunduğumuz ay HPV Farkındalık Ayı olarak da geçiyor. Biz de farkındalığı artırmak adına elimizden geleni yapacağız.

"RAHİM AĞZI KANSERİ FARKINDALIK AYI AMA SAĞLIK BAKANLIĞI HPV AŞISINDAN HİÇ BAHSETMİYOR"

Sağlık Bakanlığı’nın Twitter hesabından bir paylaşım oldu. Aslında bizim de anlatmak istediğimiz şeyi gözler önüne serdi bu. Rahim ağzı kanseri ile ilgili bir farkındalık ayı var ama HPV’den hiç bahsedilmiyor. Paylaşımda, ‘Rahim ağzı kanseri erken tanı ve tedavi ortadan kaldırılabilir” deniyordu. Bu eksik bir bilgi. Maalesef Bakanlığın böyle eksik bir bilgi vermesi utanılacak bir şey. Çünkü, “HPV aşısı diye bir aşı var ve bu aşı daha siz kanser olmadan kanser olma riskini ortadan kaldırıyor ve biz de bunu ücretsiz olarak karşılayacağız’ demeleri gerekirdi.

"HPV AŞILARI MAALESEF ECZANELERDE BİR SÜREDİR BULUNAMIYOR"

Yedi ay önce başlattığımız bu mücadelede devletten, aşıların ulusal aşı takvimine alınmasını istemiştik. Çünkü 100’ün üzerinde ülkede kız ve erkek çocuklarına ücretsiz olarak yapılıyor. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşının neyi eksik? Biz bununla uğraşırken bir yandan da aşıyı üreten ilaç tekelinin bazı tavırlarıyla da uğraşmamız gerekti. HPV aşıları eczanelerde maalesef bir süredir bulunamıyor. Bu aşının bir takvimi var, 15 yaş üstünde 0 - 2 ve 6. aylarda üç doz şeklinde oluyor. Çocuklarda da 0 ve 6. aylarda iki doz şeklinde oluyor. Diyelim ki iki ay önce aşınızı oldunuz, ikinci dozu olacaksınız ama şu an eczaneye gittiğinizde ‘Aşı yok’ deniliyor. Ecza depolarında da yok çünkü firma ecza depolarına bu aşıları yeteri miktarda göndermiyor. Bu aşıda 21 Aralık günü doz başına 112 lira fiyat düşüşü oldu. Şubat ayında da diğer tüm ilaçlara bir zam bekleniyor. Bu zamlardan aşı da etkilenecek. Dolayısıyla firmanın bu zammı beklediğini düşünüyoruz. Bu aşı diğer ilaçlar gibi değil, bir aşı takvimi var ve onun bozulmaması gerekiyor.

"BAKAN'IN HASTANESİ "HPV AŞISINI OLUN" DİYOR AMA BAKANLIK BU BİLGİYE YER VERMİYOR"

Bakanlığın açıklamasına baktığımızda aşılara hiç değinilmiyor ama Bakan’ın hastanesinin sitesine baktığımızda, ‘Herkes bu aşıyı olsun, aşı hayat kurtarır, aşı kansere karşı önleyicidir’ denildiğini görüyoruz. Kendi sahibi olduğu hastane bunu söylüyor ama kendi Bakanlığında bu bilgiye yer verilmiyor, bunu doğru bulmuyoruz biz."

Eczacılık fakültesi son sınıf öğrencisi olan ve iki doz HPV aşısını yaptıran 23 yaşındaki Sena Bilgin şöyle konuştu:

"AŞI OLMAK İSTEMEMİN EN BÜYÜK SEBEBİ, KANSERDEN KORUNMAKTI"

"Ben eczacılık öğrencisi olduğum için zaten HPV konusunda normal bir insana göre belki biraz daha bilgiliydim. Bu yüzden sosyal medyada ‘HPV aşısı ücretsiz olsun’ kampanyasını gördüğümde çok güzel bir fırsat olduğunu anladım, sonrasında Cem Bey’in (Eczacı Cem Kılıç) paylaştığı bir form vardı, onu doldurdum ve gönderdim. Daha sonra hızlı bir aşılama sürecine girildi, o sırada ben de aşılanmış oldum. Aşı olmak istememin en büyük sebebi de kanserden korunmaktı, bu kadar basit aslında.

"AKCİĞER KANSERİNİ YÜZDE 100 ÖNLEYEN BİR AŞI VAR DEMEKLE BİREBİR AYNI ASLINDA"

HPV aşısının ilk dozunu Eylül ayında yaptırdım. Bu aşı 0, 2 ve 6. aylarda yapılan bir aşı. Eylül ayından sonra Kasım ayında yaptırdım ve şimdi Mart ayının gelmesini bekliyorum. Genel olarak sağlık öğrencisi olduğumuz için öneminin farkındayız. Sebep olduğu bir kanserden neredeyse yüzde 100 korunabileceğimizin farkındayız. Arkadaşlarım istekli bu konuda ama maddi gücü yetmeyenler de var. Kadınlar, erkekler herkesin yaptırması gerekiyor bunu. ‘Akciğer kanserini neredeyse yüzde 100 önleyen bir aşı var’ desek ve bu devlet tarafından karşılanmasa ya da aşı takvimi kapsamına alınmasa çok saçma bir durum olurdu. Birebir aynı aslında. Kanseri engelleyebilecek bir aşı var ve bunu karşılamıyorlar. Halktan biri de bunu araştırıp bulmak, bilmek zorunda değil. Devlet burada üstüne düşeni yapmalı, sorumluluğu almalı ve çocuk yaştan itibaren aşılamasını yapmalı.”