CEM HAYAT

Eski Turizm Bakanı Bahattin Yücel, Kültür ve Turizm Bakanlığı 2022 Bütçe Teklifi'ndeki verilerle 2022 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı'ndaki turizme ilişkin verilerin birbiriyle çeliştiğini belirtti ve "Bu, ikisinin de birbirlerinden haberi yok şeklinde açıklanabilir" dedi.

Bahattin Yücel, Kültür ve Turizm Bakanlığı 2022 Bütçe Teklifi'nde, Türkiye'ye gelen ziyaretçi artış oranında 2021 yılı yıl sonu geçekleşme tahmininin 63,52 olarak açıklanmasını ve bunun da 26,1 milyona tekabül etmesini ANKA Haber Ajansı'na değerlendirdi. Yücel şöyle konuştu:

"DEVLET KURUMLARININ BELLİ BİR DİSİPLİN İÇERİSİNDE YAPTIKLARI ÇALIŞMALARDAN ESER KALMAMIŞ"

"2021 yılı Temmuz sonu itibariyle 15 milyon gerçekleşme mevcut. Beklenti 26 milyondu, sonra bunu revize ettiler, biraz daha indirdiler belki. Yıl sonunda gelen turist sayısı 17-18 milyon olur diye tahmin ediyorum, daha fazla yükselmez. Her halükarda 26 milyon sayısının çok altında gerçekleşeceği anlaşılıyor. Yani Turizm Bakanlığı bir gerçekçi tahmin yapmakta zorlanıyor. Karşılığı, temeli olmayan bir iyimserlikle kamuoyunu etkilemeyi hedefliyorlar, o yüzden yanlış tahminde bulunduklarını söyleyebilirim. Sağlıklı ve bu ülkede devlet kurumlarının, geçmişten gelen belli bir disiplin içerisinde ve tedbirli davranarak yaptıkları çalışmalardan eser kalmamış."

Yücel, bütçe teklifindeki ziyaretçi başına ortalama harcamadaki artış oranının 2020 yılında 102,87 artması ve 2021 yılındaki artış oranının 13,51 olarak planlanması konusunda ise şunları söyledi:

"İLK DEFA BU KADAR GELİŞİGÜZEL VE GERÇEKLERDEN UZAK BİR ÇALIŞMA GÖRÜYORUM"

"Nasıl artmış harcamalar? Yüzde 100 ise 680 dolardan 1.300 - 1.400 dolara mı çıktı kişi başına harcama? Burada ben bir kafa karışıklığı olduğunu düşünüyorum. 2021 yılında artış tahmini 13,51. Niye bu kadar çok düştü onu da anlamıyorum. Onun için bunları çok fazla ciddiye almamamız gerekiyor. Bu, Bakanlığın şu anki çalışmalarının çok yetersiz ve sığ olduğunu gösteriyor. Böylesini ne duydum ne gördüm. İlk defa bu kadar gelişigüzel ve gerçeklerden uzak bir çalışma görüyorum."

Yücel, 2022 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı'nda yer alan, "2021 yılında bir önceki yıla göre ülkemize gelen yabancı ziyaretçi sayısının yüzde 82,2 artarak 23,2 milyon kişiye ve turizm gelirlerinin ise yüzde 82,4 artarak 22 milyar ABD dolarına ulaşacağı öngörülmektedir" ifadelerini eleştirdi. 2021 yılının ilk altı ayında 5.4 milyar dolar gelir elde edildiğini anımsatan Yücel şunları söyledi:

"ESKİDEN TURİST DÖVİZ GELİRİ, DÖVİZ BOZDURULURKEN AYIRT EDİLİR VE BİLİNİRDİ. ŞİMDİ BU DA ORTADAN KALKTI"

"O da hayali çünkü nasıl hesapladıklarını bilmiyorum ama Türkiye’de bir yöntem değişikliği yapıldı. Yurt dışında yaşayan Türkiye Cumhuriyeti yurttaşları da Türkiye’ye geldiği zaman turist olarak kabul ediliyorlar ve istatistiksel yöntemle, soru cevap şeklinde ortalama bir harcama miktarı belirleniyor ve bu harcama miktarıyla da döviz geliri olarak bir tür beklenti varsayımına giriliyor. Ben dünyanın hiçbir yerinde böyle bir şeye rastlandığını sanmıyorum. Oradan kendilerine göre iyimser bir rakam çıkarmak istiyorlar. Eskiden turistik döviz geliri, ilgili kuruluş ve bankalarda döviz bozdurulurken ayırt edilir ve bilinirdi. Şimdi bu da ortadan kalktı.

"İKİSİNİN DE BİRBİRLERİNDEN HABERİ YOK"

Cumhurbaşkanlığı raporundaki çalışma, aslında Bakanlıktan ilan edilen sayılarla arada çok büyük farklar ve çelişkiler olduğunu gösteriyor. Bu, ikisinin de birbirlerinden haberi yok şeklinde açıklanabilir."

Yücel'in, Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın 2022 Yılı Bütçe Teklifi'ne ilişkin diğer değerlendirmeleri ise şöyle:

"CİDDİ, KAYDA DEĞER VE REFERANS ALINABİLECEK BİR ÇALIŞMA YAPILMIYOR"

"Rakamları hayali görüyorum. Gayri safi milli hasılaya oranlarına baktım ben. 2020’de turizm gelirlerinin toplam gayri safi milli hasılaya oranı 4,8. 2021’de 5,62 olarak belirlenmiş fakat en yoğun geçen ilk 7 ay sonuçlarına bakarsak gerçekleşme oranı 2,8 ile bunun yarısı kadar olmuş. Yani geri kalan 5 ay içerisinde bu kadar olur mu diye sorarsanız, bana göre olmaz.  Sonra birdenbire 2022’de bu oran yüzde 3,8’e düşmüş, 2023’te 4,8’e çıkmış, 2024’te ise 5 olmuş. Yani 2024’te, 2021’de planlanana göre daha az. Burada ortaya çıkan şey şu: Ciddi, kayda değer ve referans alınabilecek bir çalışma yapılmıyor."

Yücel, 2022 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı'ndaki turizme ilişkin verilerle ilgili ise şunları söyledi:

"YANDI GÜLÜM KETEN HELVA"

"Cumhurbaşkanlığı’nın hazırlamış olduğu raporda, Turizm Geliştirme Ajansı’nın çalışmaları içerisinde Türkiye’ye turist kaynağı olarak belirlenen ülkeler arasında Bangladeş, Hindistan, Pakistan gibi ülkeler var. Bu ülkelerden gelen turistlerle Türkiye, nasıl bir yörüngeden turizm kaynağı arıyor onu kestirmek son derece güç. Her ülkeden, her kesimden, her gelir grubundan ülkemize gelecek ziyaretçilerin hepsinin başımızın üzerinde yeri var. Ama eğer beklentiler ve geleceğe ilişkin projeksiyon az önce saymış olduğum pazarlara yöneldi ise ‘Yandı gülüm keten helva.’ Çok zor işimiz."