CHP Genel Başkan Yardımcısı, İstanbul Milletvekili Prof. Dr. Fethi Açıkel, Milli Eğitim Bakanı Mahmut Özer’in mesleki eğitim ve meslek liseleri konusunda yaşanan sorunlar ile ilgili olarak “suyun akışının’ yeniden düzelmiş durumda” olduğu değerlendirmesinin gerçeklikten uzak bir başarısızlık itirafı olduğunu söyledi.

Aradan geçen 25 yılda başarısızlık ve öngörüsüzlük için hala katsayı uygulamasının bahane edilmesinin kolaycılık ve samimiyetsizlik olduğuna dikkat çeken CHP’li Açıkel, önümüzdeki dönemde Cumhuriyetimizin 2. Yüzyılına yaraşır bir Mesleki Eğitim Stratejisi ile hazırladıkları bir çalışmayı kamuoyuna sunacaklarını ifade etti.

CHP’li Açıkel’in açıklaması şu şekilde:

‘Sarayın Mesleki Eğitim ve Meslek Lisesi Projeleri de Fatih Projesi Gibi İflas Etti; Türkiye Dijital Çağın Gerisinde Kalıyor’

AKP iktidarında 20 yılda Milli Eğitim Bakanlığında 7 kez bakan değişikliği yapıldı ve genelde eğitim ve özel olarak da mesleki eğitim, bir yapboza döndü. Geçen yirmi yılda sınav sistemlerinde ve müfredatlarda onlarca defa değişiklik yapıldığı gibi, Mesleki Eğitim konusu da sonuçsuz ve hamasi olarak gündemde tutuldu. AKP’nin tüm bakanları Mesleki Eğitim ile ilgili büyük vaatler verdi ve dünyanın katma değerli üretimi ve dijitalleşmeyi tartıştığı bir dönemde milyonlarca gencimizin, ailelerinin ve beklentisi yüksek firmalarımızın umutları sömürüldü. Ancak gelinen noktada; Türkiye’de Mesleki Eğitimde büyük bir zaman, kaynak ve motivasyon kaybı yaşandığını görüyoruz. Tıpkı, Asrın Projesi olarak sunulan ancak bir iflas projesine dönüşen Fatih Projesi gibi, AKP iktidarının Mesleki Eğitim için bugüne kadar yaptığı tüm çalışmalar da büyük bir başarısızlık olarak önümüzde duruyor. Fatih Projesi için harcanan en az 3.5 milyar TL’lik kaynak, Mesleki Eğitim ve meslek lisesi mezunları istihdamı için harcansa en azından okullarımızın kapasitesi ve mezunların durumu daha iyi bir noktaya getirilebilirdi.

‘AKP, Mesleki Eğitim Başarısızlığını, Eski Bahanelerle ve Hamaset Yaparak Örtmeye Çalışıyor’

Meslek Lisesi mezunu öğrencileri mağdur eden adaletsiz katsayı uygulaması, 2012 yılından itibaren kaldırıldı. Yani 2012 yılından bugüne geçen 10 yıllık süre içerisinde Meslek Lisesi mezunu öğrencilerinin yükseköğretime geçişleri önünde bir engel kalmadı ve akademik olarak başarılı öğrencilerin bu okulları tercih etmemesinin nedeni olarak gösterilen bu durum ortadan kalkmış oldu.

Ancak, mevcut Milli Eğitim Bakanı Mahmut Özer mesleki eğitimdeki başarısız tablo için 28 Şubat dönemini ve katsayı uygulamasını bıkmadan ve usanmadan mazeret olarak göstermektedir.

Geçen 25 yılın, 20 yılında AKP tek başına olarak iktidardaydı. Yani, mesleki eğitimde, yeşil mütabakatın, dijitalleşmenin gerekliliklerine ve Endüstri 4.0’a uygun teknik personel hazırlamak yerine dünya standartlarının gerisinde kalınmasının ve mesleki eğitimdeki gerilemenin temel nedeni AKP’nin mesleki eğitim ve vasıflı işgücü istihdamı arasındaki bağın kopmasına neden olan eğitim politikalarıdır.

‘Katsayı Yıllar Önce Kalktı, Ancak Meslek Liselerindeki Sorunlar Çözülmedi’

AKP’nin bugün mesleki eğitimdeki başarısız tablo için bahane olarak sığındığı katsayı uygulamasının kaldırılmasının üzerinden geçen 10 yılda, mesleki eğitimdeki sorunlar çözülmediği gibi daha da derinleşmiş bir durumda. Veriler, Mesleki ve Teknik okullardan mezun olan öğrencilerimizin yükseköğretime geçiş oranında ciddi düşüş yaşandığını göstermektedir.

2020 yılında, Meslek Lisesi çıkışlı olarak yaklaşık 1.2 milyon öğrencimiz üniversite sınavına girmişken bu öğrencilerden sadece 102 bin öğrenci örgün bir lisans programına yerleşebilmiştir. Önlisans ve açıköğretim programları ile birlikte bu oran ancak %30’u bulabilmektedir. Yani sınava giren 850 bine yakın meslek lisesi çıkışlı öğrenci hiçbir yükseköğretim programına yerleşememiştir.

2015 yılında mesleki ve teknik eğitimdeki gençlerin %45’i bir yükseköğretim kurumuna yerleşebiliyorken bu oranın 2020 yılında %30’lar seviyesine kadar düşmesi, meslek liselerinden mezun olan gençler için yükseköğretime geçişin giderek daha zorlaştığını ve yaşanan sorunların derinleştiğini göstermektedir.

‘AKP Döneminde Mesleki Eğitim Nicelik ve Nitelik Olarak Zaman ve Kan Kaybediyor”

AKP döneminde, katmadeğerli üretime ve vasıflı işgücü istihdamına uygun tutarlı ve planlı bir mesleki eğitim planlaması yapılmadığı, sistem defalarca değiştiği, mesleki ve teknik eğitim okulları kapatıldığı ve yeterli öğretmen atamaları yapılmadığı için mesleki ve teknik eğitimde, Türkiye’yi uluslararası rekabette yukarıya taşıyabilecek nitelik kaybı maalesef artarak sürmektedir.

AKP iktidarı boyunca hamasete alet edilen ancak ciddi anlamda yatırım yapılmayan mesleki ve teknik liseler tercih edilmekten uzaklaşmış ve kapanan okul sayısında artış görülmüştür. Son 6 yılda 1.887 mesleki ve teknik okul kapanmış ve mesleki, teknik eğitimdeki öğrenci sayısı 432 bin azalmıştır. Bu rakamlar, mesleki eğitimde çok ciddi bir stratejik planlama zafiyetinin egemen olduğunun göstergesidir.

‘AKP, Meslek Liselerini İtibarsızlaştırdı; Mezun İşsizliği Artıyor’

AKP döneminde yaşanan genç ve mezun işsizliğinin en önemli nedenlerinden birisi de, mesleki eğitim ve genel anlamda istihdam politikalarındaki yanlışlardır. Sektörün ve ülkemizin ihtiyaçlarına gerekli cevapları vermeyen, niteliği değil niceliği merkeze alan plansız mesleki eğitim politikaları yüzünden bugün ülkemizde genç işsiz sayısı 3.5 milyonu aşmıştır. Mesleki eğitim almak için meslek okullarını tercih eden gençlerimiz arasındaki yaygın işsizlik durumu da plansızlığı kanıtlamaktadır. Oysa geçen 20 yılda meslek liseleri itibar ve nitelik olarak daha yukarıya taşınabilirdi.

TÜİK verilerine göre dahi; 2020 yılında Mesleki ve Teknik eğitim almış işsiz sayısı 503 bindir. Son dört yılda Mesleki ve Teknik orta öğretimden 1 milyon 900 binden fazla öğrenci mezun olmuşken; Mesleki ve Teknik Eğitim mezunlarının istihdam oranları ise sadece %53’tür. Resmi verilere yansıyan bu mesleki istihdam krizinin yarattığı rahatsızlığın farkında olan iktidar, ancak 20 yılın sonunda konunun önemini kısmen kavramıştır.

Buna karşın, Mesleki Eğitim hedeflerini 20 yılda başaramayan AKP’nin bundan sonra da gerçekleştiremeyeceği ortadadır. Sarayın rant ekonomisi, katma değerli üretim yerine adrese teslim ihaleleri; dijitalleşmiş ve küresel rekabete hazır KOBİ’ler yerine 5’li Çeteyi, OSB’lerde ve firmalarda çalışacak vasıflı mühendisler, teknikerler ve meslek lisesi mezunları yerine torpilli masa başı iş yapan parti mensuplarını tercih ettiği için gençlerimiz yurt dışına beyin göçü kervanına katılmaktadır.

Artan enerji ve hammadde maliyetleri yanı sıra, bir yandan adil ücret alabilen vasıflı teknik personel kıtlığı, diğer yandan teknik öğretmensiz, ekipmansız ve sahipsiz bırakılan meslek okulları, ülkemizin KOBİ’lerin ve sanayicilerinin rekabet gücünü düşürmektedir.

CHP’nin ve Millet İttifakı’nın iktidarında, Mesleki Eğitimde ve katma değerli üretim için gerekli teknolojik atılımda yaşanan tüm plansızlıkları ortaöğretim ve yükseköğretim olarak kapsamlı şekilde ele alacağız. Nitelikli mesleki eğitim ve istihdam politikaları arasındaki bağı yeniden kuracağız. Önümüzdeki dönemde açıklayacağımız çalışmamızda bunu ortaya koyacağız.