Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Nazmi Bilgin, Ekim 2021 Özgürlük için Basın raporunu açıkladı. Bilgin, “Eylül ayı sonunda 27’si hükümlü ve 26’sı tutuklu olmak toplam 53 gazeteci hapiste iken, Ekim ayı sonunda 27’si hükümlü ve 18’i tutuklu olarak hapisteki gazeteci sayısı 45’e indi” dedi.

Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Nazmi Bilgin, Ekim ayı Özgürlük için Basın (ÖİB) raporunu yazılı açıklama ile duyurdu. Bilgin, “Hapiste olan veya yargılama süreçleri devam eden gazetecilerin yanı sıra, basın özgürlüğü açısından erişim engelleme kararları kaynaklı olumsuzluğun sürdüğünü” bildirdi. Bilgin, “Ekim ayı sonu itibarıyla hapisteki gazeteci sayısında gerileme olmakla birlikte çok sayıda davada karar aşamasına geçilmesi yerine ertelemeler yapıldığı ve yeni soruşturmalar açıldığı da görüldü. Eylül ayı sonunda 27’si hükümlü ve 26’sı tutuklu olmak toplam 53 gazeteci hapiste iken, Ekim ayı sonunda 27’si hükümlü ve 18’i tutuklu olarak hapisteki gazeteci sayısı 45’e indi” dedi. Nazmi Bilgin’in açıklamışı şöyle:

“YOLSUZLUK İDDİALARINA İLİŞKİN HABERLER ENGELLENDİ: ÖİB raporunda detaylarıyla kayda geçtiği üzere 31 Mart 2019 yerel seçimleriyle CHP yönetimine geçen İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) AKP dönemindeki harcamalarıyla, ihaleleri ve kamu binalarını kiralamadaki usulsüzlük ve yolsuzluk iddiaları da Ekim ayında gündemdeydi, ancak bu iddialara ilişkin her türlü bilgi ve belge içerikli haberlere ise ‘kişilik hakları ihlali’ gerekçesiyle sulh ceza hâkimliklerince erişim engellemeleri getirildi. Sadece İBB’yle ilgili haberler değil, diğer kamu ihaleleriyle ilgili iddiaları aktaran haberler ile Boğaziçi Üniversitesi Rektörü Naci İnci’nin kendi üniversite öğrencilerini, aleyhindeki protestolara katıldıkları için polise şikayet etmesine ilişkin haberler de engellendi.”

AYM’NİN GÜNDEMİNDE 25 BİN ‘HAK İHLALİ İDDİALI’ BAŞVURU DOSYASI VAR: Ekim ayında Türkiye’de Anayasa Mahkemesi (AYM) ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) bağlayıcı nitelikteki kararlarıyla ilgili tartışmaların sürdüğünü hatırlatarak, AYM’nin 2022 yılı için gündeminde en az 25 bin hak ihlali iddialı bireysel başvuru dosyası bulunuyor, bu, mahkeme için büyük bir yük.

BÜYÜKELÇİLERİN ORTAK AÇIKLAMASI GÜNDEMİ BELİRLEDİ: Anadolu Kültür Derneği kurucusu Osman Kavala’nın tutukluluğunun devamına hükmedilişi ise Türkiye ve dış dünyada tartışmaları tetikledi. Hakkında hala hüküm verilmemiş olmasına rağmen Silivri Cezaevi’nde dört yıldır tutuklu yargılanan Kavala için Almanya, ABD, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Hollanda, İsveç, Kanada, Norveç ve Yeni Zelanda büyükelçilikleri ve diplomatik misyon temsilcilerinin ortak açıklaması gündemi belirledi. AİHM kararı uygulanması yönünde açıklama yapan elçiler ile ilgili tartışmalar maalesef Türkiye aleyhine uluslararası gündeme taşındı. Sonrasında ABD Büyükelçiliği’nin Viyana Sözleşmesi’ne uymayı teyit ettiğine ilişkin açıklaması ve bunun diğer elçiliklerce paylaşılması üzerine ‘elçiler krizi’ olarak adlandırılan süreç belki sona erdi. Ancak Kavala örneğinden hareketle Türkiye’nin adalet sistemine yönelik soru işaretlerinin uluslararası kamuoyunda gündem olmasından üzüntü duyuyoruz. Türk adaleti sorulara, tartışmalara yol açmayacak şekilde anayasal kriterlere uygun şekilde hak ve özgürlüklerden yana tutum almalı diye düşünüyoruz. Türkiye’nin demokratik hukuk devletine sahip olduğu ne yurt içerisinden ne de yabancı ülkelerden hiçbir siyasi yaklaşım ve telkinler ile gölgelenmemelidir.

DEMİRÖREN HOLDİNG’İN GAZETECİLİK İLKELERİNE AYKIRI BASKISI ELEŞTİRİLDİ: Aydın Doğan’ın medya sektöründen tümüyle çekilmesi ile sonuçlanan bu satış, AKP hükümetinin Türkiye’de ana akım medyada iktidarı destekleyici yayıncılıkta ezici çoğunluk oranına ulaşılmasını sağlamıştı. Reuters Haber Ajansı, ayın başında medya kuruluşlarını satın almak için Ziraat Bankası’ndan alınan 800 milyon dolarlık krediyi henüz geri ödeyemediğini kaydettiği Demirören Holding’in borçlarını ödemekte zorlandığı ve kredilerini yapılandırdığı iddiasını gündeme taşıdı. Banka borçlarının iki milyar doları aştığı yolundaki habere karşılık, Demirören Holding, Reuters’a ‘haber kaynaklarını açıklama’ çağrısı yaptı ve savcılığa suç duyurusunda bulundu. Medya sektöründe en büyük gruplardan biri olan Demirören Holding’in gazetecilik meslek ilkelerine aykırı şekilde haber ajansına kaynaklarını açıklama baskısı eleştirilere konu oldu.”

RAPORDAKİ HAK İHLALLERİ

Raporda, Ekim ayında yaşanan gazetecilere yönelik hak ihlallerinden bazıları şöyle:

“-ANKA Haber Ajansı, Fox Tv ve Cumhuriyet gazetesinde çalışan gazeteciler, 29 Ekim’de Anıtkabir’e alınmadı.

-10 Ekim’de anma etkinliğini takip eden ANKA Haber Ajansı muhabiri Tamer Arda Erşin, polis tarafından “Seni dört parçaya bölerim” sözleriyle tehdit edildi.

-Doğrusu Haber muhabiri Büşra Taşkıran, Ankara’da sokak röportajı yaptığı sırada kendisine polis müdahalesinde bulunulduğunu ve izinsiz şekilde fotoğrafının çekildiğini iddia etti. Taşkıran, ‘Yaklaşık altı aydır sokak röportajı yapıyorum. Bugün ilk kez GBT yapıldı ve tam üç kez belirli aralıklarla yapıldı. Halka sorduğumuz sorular not alındı ve amirlere iletildi. ‘Yasak’ demeseler de sokak röportajlarına artık izin verilmeyeceğini ima eder şeklinde konuştular’ mesajını paylaştı. Taşkıran, ‘İzinsiz fotoğrafımı çektiklerini ise yanımdaki memurun telefonundan akan WhatsApp konuşmasında fotoğrafımı görünce anladım ve bunun doğru olmadığını ifade ettiğimde Fox Haber muhabirlerinden başlayarak izinsiz çektikleri fotoğrafları göstermeye başladılar. Yani tüm medya mensuplarının izinsiz fotoğrafını çekmişler. Ayrıca artık sokak röportajı yapabilmek için Cumhurbaşkanlığı’nın verdiği basın kartının olması gerektiğini ifade ettiler. Bu uygulamanın yeni bir emir olduğunu söylediler’ dedi.

-İstanbul 3. Sulh Ceza Hakimliği, Bianet’in Met-Gün İnşaat Şirketi’nin talebiyle “İBB kredisinin haczedilmesi” olayına ilişkin haberlerini “kişilik hakları ihlali” gerekçesiyle engelledi. Haberler, Gerçek Gündem, KRT ve SoL Haber’de yayımlanmıştı.

-Dokuzsekiz Haber Editörü Fatoş Erdoğan, Boğaziçi Üniversitesi öğrencilerince yapılan eylemleri takibi sırasında polis tarafından darp edildiğini iddia etti. Erdoğan’ın polislere yönelttiği “Hangi hakla bir gazeteciye bu şekilde davranıyorsunuz” sorusuna, polis, “Biz gözaltı yaparken alanın içindeydin” yanıtı verdiği belirtildi.

-Diyarbakır 9. Ağır Ceza Mahkemesi, Yeni Yaşam muhabiri Hatice Şahin hakkında “silahlı örgüt üyeliği” suçlamasıyla yargılanmasında adli kontrol tedbirinin devamına karar verdi. Mahkeme, gizli tanık ifadesiyle ilgili Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı’na yazılan müzekkereye cevabın beklenmesine karar vererek, davayı 26 Ocak 2022’ye erteledi.

-İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın oğlu Bilal Erdoğan’ın, Cumhuriyet’te yayımlanan “Bilal Erdoğan’ın şanslı arkadaşı” ve “Arkadaş ihale zengini” haberlerinden şikayetçi olması üzerine gazeteciler Serkan Ozan, Olcay Büyüktaş Akça, Ozan Yurtoğlu ve Hazal Ocak aleyhine hazırlanan iddianameyi kabul etti. İddianamede, “haberde yer alan ifadeler, başlıklar ve ithamların müşteki açısından onur, şeref ve saygınlığı rencide edebilecek nitelikte olduğu” belirtilerek gazetecilerin hapis veya adli para cezasıyla cezalandırılmaları istendi.

-Osmaniye 1. Sulh Ceza Hakimliği, kronos34’te yayınlanan “TÜGVA torpil listesinden jet yükselme: 2017’de stajyer avukat, 2018’de hakim, 2020’de Osmaniye hakimi, 2021’de terfi” haberine erişimi, “kişilik hakları ihlali” gerekçesiyle engelledi.

-Türkiye Gençlik Vakfı (TÜGVA) Yönetim Kurulu Üyesi ve Teşkilat Koordinatörü İbrahim Beşinci, vakıf ile ilgili iddiaları haberleştiren medya kuruluşlarını hedef gösterdi. Beşinci, “Etki ajanlarından İsmail Saymaz, Murat Ağırel ve firari Erk Acarer’in, başını çektiği ‘Yol TV, Halk TV, DW, BirGün, T24, Cumhuriyet, MedyaScope’ gibi fondaş medya grubu tarafından, TÜGVA gönüllülerimiz aranıyor ve rahatsız ediliyor” paylaşımına medya kuruluşlarının logolarının yer aldığı bir görsel ekledi. Görselde, Gerçek Gündem, Cumhuriyet, Tele1, Fox TV, BBC Türkçe gibi TÜGVA haberlerine yer veren medya kuruluşları yer aldı.

-Burdur Sulh Ceza Hakimliği, Evrensel Genel Yayın Yönetmeni Fatih Polat’ın “Dağın Öteki Yüzündeki Gerçeği Gösteren Kitap” haberine, Burdur İl Jandarma Komutanlığı’nın talebiyle Dağın Öteki Yüzündeki Gerçeği adlı kitabı tanıttığı gerekçesiyle erişim engeli uyguladı.

-İstanbul 4. Sulh Ceza Hakimliği, Nisan ayında vekaleten genel sekreter atanan Nedim Malkoç’un yüksek lisans ve doktora tezlerinde intihal yaptığı bölümleri Boğaziçi Üniversitesi İçin Mezunlar Girişimi (BUİM) tarafından raporlaştırarak ilgili üniversitelere ve kurumlara şikayet etmesiyle ilgili haberlere erişimi “kişilik hakları ihlali” gerekçesiyle engelledi.

-Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, Cumhuriyet yazarı Barış Pehlivan hakkında 9 Eylül’de yayınlanan “Menzil’in şok mangası” yazısındaki ifadeleri nedeniyle Jandarma Genel Komutanlığı’nın şikayetiyle “hakaret” suçlamasıyla soruşturma başlattı.”