Haber: DİLAN AYIRKAN-Kamera: ADEM KARABAYIR

İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi (İSKİ) Genel Müdürü Raif Mermutlu, Marmara Denizi’ndeki müsilaj sorunuyla mücadele kapsamında, İstanbul’da 16 büyük arıtma tesisi ve atık su tünellerine ihtiyaç olduğunu; bunun için 4 yıllık bir süreye ve 10 milyar liraya geresinim duyduklarını söyledi. Mermutlu, “Bu paranın bir yerlerden temin edilmesi gerekiyor. Aksi halde bu müsilaj konusu daha uzun süre konuşulur" dedi.

TBMM Müsilaj Sorununu Araştırma Komisyonu, 6'ncı istişare toplantısını, Marmara Denizi'ne kıyısı bulunan illerin temsilcilerinin katılımıyla İstanbul'da yaptı. AKP İstanbul Milletvekili Mustafa Demir başkanlığında yapılan toplantıda, müsilaj sorunu ile mücadele kapsamında yürütülen faaliyetler ve alınması gereken tedbirlere ilişkin değerlendirmeler yapıldı.

"ÜZERİNDE DURMAMIZ GEREKEN KONU KİRLİLİK"

Toplantının açılış konuşmasını yapan TBMM Müsilaj Sorununu Araştırma Komisyonu Başkanı Mustafa Demir, müsilaja neden olan etkenleri küresel ısınma, Marmara Denizi'ndeki su hareketliliğinin az olması ve kirlilik olarak sıraladı. Demir, komisyonun üzerinde durması gereken başlıca sorunun kirlilik olduğunu vurgulayarak şöyle konuştu:

"Marmara Denizi söz konusu olduğunda, araştırma konusunun hedefi söz konusu olduğunda en önemli bileşenlerimizden, ortaklarımızdan olan yerel yönetimlerin temsilcileriyle bir aradayız. Müsilaja genel olarak baktığımızda, müsilaja neden olan üç tane etken olduğunu görüyoruz. Bunlardan birincisi; küresel ısınma münasebetiyle bütün denizlerde olduğu gibi Marmara Denizi'nin de ısınıyor olması. İkinci etken; Marmara Denizi'nin jeolojik yapısı gereği su hareketliliğinin çok az olması. Üçüncü etken de Marmara Denizi'ne bırakılan kirlilik yani Marmara Denizi'nin insan faktörlü kirlenmesi. Bu üçüne baktığımızda bizim Araştırma Komisyonu olarak üzerinde hassasiyetle durmamız gereken konu şüphesiz kirliliğin önlenmesiyle ilgili yapılacak çalışmalar. Bugün bu kirliliğin önlenmesi, atık su arıtma tesislerinin yapılması, atık su arıtma tesislerinin sürdürülebilir bir şekilde çalıştırılabilmeleri ve bunların kontrolü söz konusu olduğunda en önemli paydaşımız olan yerel yönetimlerle beraberiz. Bu açıdan bu toplantıyı son derece önemsiyoruz."

"16 BÜYÜK ARITMA TESİSİ VE ATIK SU TÜNELLERİİÇİN 10 MİLYAR LİRAYA İHTİYAÇ VAR"

İSKİ Genel Müdürü Raif Mermutlu'nun toplantıda yaptığı konuşma dikkat çekti. Mermutlu, Marmara Denizi'ndeki müsilaj sorunun giderilmesi için öncelikle biyolojik arıtma tesislerine ihtiyaç olduğunu söyledi. Bu kapsamda İstanbul'da 16 adet büyük arıtma tesisi ve atık su tünelleri yapılması gerektiğini vurgulayan Mermutlu, şunları söyledi:

"İSKİ'nin bu projeleri tamamlayabilmesi için 4 yıl içerisinde 10 milyar Türk lirasına ihtiyacı var. Bu tesisler için arazi problemi çözülse dahi ihalelerin bitmesi, inşaatlara başlanması yaklaşık 4 yıllık bir süreyi alıyor. 10 milyar Türk lirasınıİSKİ karşılayabilir mi? İSKİ’nin toplam 2021 yılındaki yatırım bütçesi yaklaşık 2,5 milyar Türk lirası. İSKİ, hiçbir iş yapmazsa, diğer yatırımların tamamını durdurursa, bu projeleri tamamlaması 4 yıl sürer. İSKİ diğer yatırımlarını durduramayacağına göre, bu paranın bize bir yerlerden temin edilmesi gerekiyor. Aksi halde bu müsilaj konusu daha uzun süre konuşulur."

"MARMARA DENİZİ’NE ATILAN AZOT VE FOSFOR EVSEL ATIKLARIN 2 KATI"

İBB Genel Sekreter Yardımcısı İbrahim Orhan Demir de Komisyon Başkanı Mustafa Demir'in müsilaja neden olduğunu belirttiği etmenlere, ısınmaya neden olan soğutma suyunun da eklenmesi gerektiğini söyledi. Orhan Demir, "Bahsettiğiniz etkenler elbette önemli ama ısınmaya neden olan soğutma suyu var, çok fazla dillendirilmeyen. Bizim noktasal atık dediğimiz atıkların iki katı, Marmara’ya soğutma suyu akıtılıyor ve ısınmaya neden oluyor. Üç havza var etrafında Marmara, Susurluk ve Meriç Ergene Havzası. Susurluk Havzası’ndan bazı tahminlere göre Marmara Denizi’ne atılan azot ve fosforun, evsel atıkların 2 katı olduğu söyleniyor. Tabii ki yerel yönetimler önemli ancak bunlara da dikkat etmek gerekir" dedi. 

"6 BİN 440 METREKÜP MÜSİLAJIN 4 BİN 28 METREKÜPÜNÜ İBB TOPLADI"

İBB Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanı Prof. Dr. Ayşen Erdinçler de İBB'nin müsilaj konusunda tamamladığı ve planladığı projelere ilişkin bilgi verdi. Erdinçler, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı koordinesinde 6 bin 440 metreküp müsilaj toplandığını hatırlattı.  Erdinçler, bu müsilajın 4 bin 28 metreküpünün İBB tarafından toplandığı bilgisini paylaştı.

"RADAR SİSTEMLERİ KURULACAK"

Erdinçler, İBB'nin müsilaj ile mücadele konusunda hedefleri ve planlananlarına ilişkin ise şu bilgileri paylaştı:

"- Gemilerden hem atık su hem de katı atık, petrol türevi birçok atık denize bırakılabiliyor. Çok iyi bir radar sistemimiz olmadığı için bir adet tekneyle yapılan denetimlerle bunları yakalamak zor. Bunları yakalamak için radar sistemlerinin kurulması amacıyla proje çalışmaları devam edecek.

- Havadan denetimlerin artırılması yönünde en uygun ve etkili yöntemler araştırılarak bu yöntemlerin en kısa zamanda aktif olarak kullanılması yönünde çalışmalarımız devam edecek, kıyılarda bağlı ve açıklarda demirli bulunan deniz araçlarının İHA'lar ile denetlenmesi için Anadolu ve Avrupa yakasında İHA denetim ekipleri artırılacak, denetçi personel sayılarının artırılması yönünde planlama çalışmaları yapılacak, denetim teknelerinin artırılması yönünde bütçe planlama çalışmaları devam edecek, bununla ilgili Bakanlıktan destek talebinde de bulunduk.

- Tuzla Atık Alım Tesisi'nin yapımı ile ilgili çalışmalar devam edecek.

"TERSANELERDE TEMİZ ÜRETİM İÇİN ÇALIŞMALAR YAPILACAK"

- İstanbul kıyılarında görülen müsilajın deniz yüzeyinden temizlenmesi ve bertarafa gönderilmesi hedefleniyor.

- Tersanelerde temiz üretim için tekne ve personel sayısının artırılması yönünde gerekli çalışmalar devam edecek.

- Deniz çöplerinin temizliği için mevcut ekip ve ekipmanlar, gelişen teknoloji doğrultusunda donatılacak, çöpkapar cihazlarının artırılması yönünde fizibilite çalışmaları devam edecek.

- Deniz kirliliği ile mücadele kapsamında bilinçlendirme çalışmaları için kurum ve iştirak şirketleri çalışanlarına yönelik eğitimler devam edecek, okulların kapalı olması nedeniyle ilkokul öğrencilerine yönelik farkındalık eğitimi online olarak gerçekleştirilecek, gönüllü kıyı, plaj temizliği ve sualtı temizliği etkinlik günleri düzenlenecek.

- Deniz ekosistemi ve biyoçeşitliliğin korunmasına destek için Yediemin alanında mevzuat gereği uzun bir süre bekletilen teknelerin hukuki süreçleri tamamlanarak imhası sağlanacak, müsilaj oluşumunda doğal filtrasyon görevi gören çift kabukluların (midye ve istiridye) avcılığı ile mücadeleye lojistik destek artırılacak, Marmara Denizi'nde hayalet ağların toplanması ile ilgili çalışmalara destek verilecek.

- İstanbul kıyılarında ve Haliç içerisinde batık halde bulunan teknelerin kaldırılması için ekipler batık ve yarı batık teknelerin tespitine yönelik çalışmalara devam edecek."