İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) ağustosta 54,1’e yükselerek imalat sektörünün performansında güçlü iyileşmeye işaret etti ve ocak ayından bu yana en yüksek düzeyine ulaştı. Böylece faaliyet koşullarıüst üste üçüncü ay güçlenmiş oldu.

İSO Türkiye İmalat PMI anketinin ağustos 2021 dönemi sonuçları açıklandı. Eşik değer olan 50,0’nin üzerinde ölçülen tüm rakamların sektörde iyileşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına göre, temmuzda 54,0 olarak ölçülen manşet PMI ağustosta 54,1’e yükselerek imalat sektörünün performansında güçlü iyileşmeye işaret etti ve ocak ayından bu yana en yüksek düzeyine ulaştı. Böylece faaliyet koşullarıüst üste üçüncü ay güçlenmiş oldu. Müşteri talebindeki iyileşme ve yakın zamanda Covid-19 kısıtlamalarının gevşetilmesi, yeni siparişlerdeki güçlü artışın ağustos ayında da devam etmesini sağladı. Özellikle yeni ihracat siparişlerinde keskin büyüme kaydedildi. Üretim, müşteri talebindeki iyileşmeye bağlı olarak üst üste üçüncü ay artış gösterdi ve yeni ihracat siparişlerinde kaydedilen güçlü büyüme bazı firmalarda üretimin artmasına katkı sağladı. Büyüme temmuza kıyasla daha düşük oranda olmakla birlikte güçlü gerçekleşti.

İSTİHDAMDA OCAK AYINDAN BU YANA EN YÜKSEK ARTIŞ 

Firmaların iş yüklerini karşılama çabaları, satın alma faaliyetlerinde ve istihdamda daha belirgin artışları beraberinde getirdi. İstihdamda ocak ayından beri en yüksek artış gerçekleşti. İmalatçılar birikmiş işlerinin artmasına engel olabildiler ve birikmiş işler üst üste ikinci ay yatay seyretti. Bazı anket katılımcıları, istihdamın artırılması ihtiyacına vurgu yaptı. Tedarik zincirlerindeki gecikmeler, girdi temin etmeye yönelik çabaları olumsuz etkilemeye devam etti. Bu durum, girdi maliyetlerinde ve nihai ürün fiyatlarında keskin artışların devam etmesine katkı yaptı. Buna rağmen ağustosta enflasyonist baskılar gevşeme belirtileri gösterdi. Ağustos ayında hem girdi hem de nihai ürün stokları arttı. Girdi stoklarında son 12 ayın, nihai ürün stokları ise son 69 ayın ilk artışı kaydedildi. Firmalar, yeni siparişlerdeki yükselişe ve arz sıkıntıları karşısında tedbir alma çabalarına bağlı olarak üretim öncesi stoklarını artırdı. Müşteri teslimatlarında yaşanan zorlukların ise nihai ürün stoklarında yükselişe yol açtığı belirtildi.

İSO Türkiye İmalat PMI anket verileri hakkında değerlendirmede bulunan IHS Markit Ekonomi Direktörü Andrew Harker, şunları söyledi:

“İmalat sanayi sektörünün karşı karşıya olduğu birçok güçlüğe rağmen, Türk firmaları müşteri talebindeki iyileşmeye bağlı olarak ağustosta büyümeyi üst üste üçüncü ay sürdürebildi ve satın alma faaliyetleri ile istihdamı artırdı. Özellikle ihracata yönelik çabalar başarı oldu ve yurt dışından alınan yeni siparişler güçlü bir artış kaydetti. Bu nedenle imalatçılar, ürünlerinin müşterilere teslimatı sırasında, nakliye sektörünü etkilemeye devam eden ciddi zorluklarla mücadele etmek durumunda kaldı. Firmaların büyüme potansiyellerine tam olarak ulaşabilmesi için yılın geri kalanında bu zorluklardan bazılarının hafiflemeye başlayacağıümit ediliyor.”

EN GÜÇLÜ BÜYÜME KARA VE DENİZ TAŞITLARINDA

İstanbul Sanayi Odası Türkiye Sektörel PMI ağustos verilerine göre, takip edilen 10 sektörden biri hariç tamamı ağustosta üretim artışı sağlarken, en güçlü büyüme hızlışekilde toparlanan kara ve deniz taşıtlarıüretiminde gerçekleşti. Sektörlerin çoğunun yeni siparişlerinde de artış gözlenirken birkaç sektör özellikle ihracatta güçlü performans sergiledi. Öte yandan, tedarik zincirlerindeki aksamalar öne çıkmaya devam etti ve bu durum hem girdi hem de nihai ürün fiyatlarındaki artışların sürmesine yol açtı. Kara ve deniz taşıtlarının yanı sıra giyim ve deri ürünleri, tekstil, makine ve metal ürünler sektörlerinde de üretim belirgin iyileşmeler gösterdi. Üretimi yavaşlayan tek sektör metalik olmayan mineral ürünler sektörü oldu. Takip edilen kategoriler içerisinde yeni siparişlerin en belirgin yavaşlamayı gösterdiği metalik olmayan mineral ürünler sektöründe üretim aylık bazda üst üste altıncı kez azaldı.

NİHAİÜRÜN FİYATLARI ARTMAYA DEVAM ETTİ

Yeni alınan siparişler altı sektörde artış kaydederken, üretimde olduğu gibi yeni siparişlerde de en hızlı genişleme kara ve deniz taşıtları sektöründe gerçekleşti. Birçok sektör, yeni ihracat siparişlerinin ivme kazanmasından destek aldı. Özellikle tekstil ile gıda ürünleri sektörlerinde güçlü ihracat performansı kaydedildi. Yeni siparişlerdeki iyileşmelere ve üretim gereksinimlerindeki yükselişe bağlı olarak, istihdam artışı kaydeden sektör sayısı temmuzda altı iken ağustosta yediye yükseldi. Satın alma faaliyetlerinde genişçaplı artış gözlenirken, sadece iki sektörde girdi alımları azaldı. İmalatçılar girdi alımı yaparken, artan teslimat süreleriyle karşılaşmaya devam etti. En belirgin gecikmeler, elektrikli ve elektronik ürünler ile makine ve metal ürünler sektörlerinde gerçekleşti. Ağustos ayında sektörlerin çoğunluğunda enflasyonun gerilemesine rağmen, arz kısıtları girdi maliyetlerinde artışlara yol açtı. Girdi fiyatlarındaki en keskin artış metalik olmayan mineral ürünler sektörü firmalarında kaydedildi. Benzer şekilde nihai ürün fiyatları da artmaya devam etti, ancak artışlar genel olarak daha sınırlı düzeylerde gerçekleşti. Satış fiyatlarındaki en hızlı artış tekstil sektöründe, en düşük oranlı artış ise giyim ve deri ürünleri sektöründe ölçüldü. Girdi temininde yaşanan zorluklar, ağustosta çoğu sektörde girdi stoklarının azalmasına yol açtı. Bununla birlikte, üretim öncesi stokların belirgin bir şekilde arttığı kimyasal, plastik ve kauçuk sektörü gibi bazı istisnalar da söz konusuydu.