SİNAN TARTANOĞLU

TBMM’de Dışişleri Komisyonu üyeleri ile bir araya gelen Libya Temsilciler Meclisi’nin bazı üyelerinin, Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti ile imzalanan ve TBMM’de Aralık 2019’da onaylanan ‘deniz yetki alanlarının sınırlandırılması’ ve ‘güvenlik ve askeri iş birliği’ anlaşmalarının gündemlerine gelmediğini ve anlaşmaların Libya meclisinde onaylanmadığını açıkladıkları öğrenildi.

TBMM Dışişleri Komisyonu, Libya Temsilciler Meclisi Başkan Vekili Fevzi el-Nuvayri ve beraberindeki heyet ile görüştü. Görüşmeye, TBMM Dışişleri Komisyonu Başkanı Akif Çağatay Kılıç, AKP Milletvekili Hasan Turan, MHP Milletvekili İsmail Özdemir, CHP Milletvekili Utku Çakırözer, HDP Milletvekili Tülay Hatimoğulları Oruç katıldı.

Libya tarafında ise Fevzi el-Nuvayri başkanlığındaki 17 kişilik heyette, Dışişleri ve Uluslararası İşbirliği Komitesi Başkanı Yusuf el-Aguri, Enerji ve Doğal Kaynaklar Komitesi Başkanı İsa Muhammed El-Aribi, Ekonomi, Ticaret ve Yatırım Komitesi Başkanı Bedr Ali Süleyman Musa ile Temsilciler Meclisi üyeleri Salim Mesud Salim Gnan, Muhammed İbrahim İsmail Tamer ve Ziyad Salih Salim Dagim’in de yer aldığı öğrenildi.

Edinilen bilgiye göre; Libyalı parlamenter heyette yer alan isimler hem Başbakan Fayez El Sarraç’ı hem de General Halife Hafter’i destekleyen isimlerden oluştu.

Toplantıda, Türkiye ile Libya arasında imzalanan ve Akdeniz’de ‘deniz yetki alanlarının sınırlandırılmasına ilişkin mutabakat muhtırası’ ile ‘güvenlik ve askeri iş birliği’ anlaşmasının da gündeme geldiği öğrenildi.

Anlaşmalar, Türkiye ile Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti arasında imzalanmıştı. Ulusal Mutabakat Hükümeti Başbakanı ve Devlet Başkanlığı Konseyi Başkanı Fayiz Sarraç, görevini, ülkeyi 24 Aralık’taki seçimlere götürecek geçici hükümete Mart 2021’de devretmişti.

Libya Temsilciler Meclisi Başkan Vekili Fevzi el-Nuvayri’nin, TBMM’deki görüşmede, ‘deniz yetki alanlarının sınırlandırılması anlaşmasının’ bir sorun oluşturmadığını, sadece zamanlamasının sorunlu olduğunu söylediği belirtildi. Nuvayri’nin, “güvenlik ve askeri iş birliği anlaşması” için ise “iyi ilişkilere ihtiyaç olduğunu, Libya’nın karşılıklı çıkara dayanan hiçbir anlaşmaya karşı çıkmayacağını, anlaşmaların önümüzdeki dönem onaylanacağına inandığını” söylediği ifade edildi.

LİBYALI MECLİS ÜYELERİ BAŞKAN VEKİLİ’NE İTİRAZ ETTİ

Meclis Başkan Vekili Nuvayri’nin bu sözlerine heyette yer alan bazı isimlerin itiraz ettiği öğrenildi.

Ekonomi, Ticaret ve Yatırım Komitesi Başkanı Bedr Ali Süleyman Musa’nın, ‘güvenlik ve askeri iş birliği anlaşmasının’ Meclis’te onaylanmadığını söylediği; Dışişleri ve Uluslararası İşbirliği Komitesi Başkanı Yusuf El Aguri’nin ise “iki anlaşmanın da gündeme gelmediğini, parlamento üyelerinin anlaşmaları görmediğini, anlaşmalar üzerinde çalışma yürütülmediğini” söylediği belirtildi. Edinilen bilgiye göre; Aguri, konuşmasında, anlaşmalar için “Hükümet ile Türkiye arasında tek taraflı olarak imzalandığını, ancak tek meclisin kendileri olduğunu, kendilerinin de görüşlerinin alınması gerektiğini” vurguladı. Enerji ve Doğal Kaynaklar Komitesi Başkanı İsa Muhammed El Aribi’nin de “deniz yetki alanlarının sınırlandırılması ile ilgili anlaşma ile ilgili bir oylama yapılmadığına” dikkat çektiği aktarıldı.

Temsilciler Meclisi üyesi Ziyad Salih Salim Dağım’ın ise BM’de bir yol haritasının oluşturulduğu, bu anlaşmaların o yol haritası çerçevesinde ele alınacağını söylediği ifade edildi. Dağım’ın, “Bu anlaşmalar sizde nasıl tartışılıyorsa bizde de tartışılmalı” dediği öğrenildi.

ÇAKIRÖZER: LİBYA’DA BİR KAFA KARIŞIKLIĞININ OLMASI KAYGI VERİCİ

CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, toplantının ardından yaptığı açıklamada, ‘deniz yetki alanlarının sınırlandırılması anlaşmasına’ destek verdiklerini, ancak ‘askeri ve güvenlik iş birliği anlaşmasına’ itiraz ettiklerini anımsattı.

Çakırözer, “Askeri anlaşma konusunda Türkiye’nin taraf tutmaması gerektiğini belirtmiştik. Libyalı parlamenterlerle toplantıda ne kadar haklı olduğumuzu gördük. Destek verdiğimiz deniz yetki alanlarının sınırlandırılması anlaşması ile ilgili olarak bile bir mutabakat yok. Libya’da bu konuda bir kafa karışıklığının olması kaygı verici. Ankara, bir an önce Libya’da tüm tarafları kapsayan, taraf tutmayan bir tutumu gündemine almalı” dedi.