Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) aracılığıyla döviz mevduattan ve döviz cinsi katılım fonu hesaplarından vadeli TL mevduata ve katılma hesaplarına dönüşen tutarlara “zorunlu karşılık ve komisyon teşviki” uygulanacak.

TCMB tarafından bankalara gönderilen yazıda, bankacılık sistemindeki toplam mevduat/katılım fonu içinde Türk lirasının payının artırılarak finansal istikrarın desteklenmesi amacıyla, 20 Aralık'ta dolar, euro ve sterlin cinsinden döviz tevdiat hesabı veya döviz cinsinden katılım fonu bulunanların, söz konusu hesaplarını vadeli Türk lirası mevduat/katılma hesabına dönüştürmeleri halinde, TCMB’nin sağladığı destekten yararlanabilmesine ve vadeli Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarına dönüşen tutarların zorunlu karşılık tesisinden muaf tutulmasına karar verildiği hatırlatıldı.

FARKIN HESAPLAMA ŞEKLİ BELLİ OLDU

Uygulamayı desteklemek üzere de döviz tevdiat hesapları döviz cinsinden katılım fonu hesaplarından vadeli Türk lirası mevduat katılma hesabına dönüşen ve vadeli Türk lirası hesabında kalmaya devam eden tutarın, Türk lirası mevduat katılım fonuna uygulanan en yüksek zorunlu karşılık oranı ile çarpılması ile bulunan kısmının 2 katına bir hafta vadeli repo ihale faiz oranı olan yüzde 14 faiz-nema ödenmesine karar verildi.

DÖVİZDE KALAN TUTARLARA UYGULANACAK KOMİSYON YÜZDE 1,5 OLACAK

Ayrıca TCMB nezdindeki zorunlu karşılık ve ihbarlı döviz mevduat hesaplarında döviz olarak tutulan tutarlarla ilgili uygulanacak komisyonlarla ilgili kararı bankalara ileten TCMB, ilgili yazıda şu şöyle denildi:

"Dolar olarak tutulan döviz tutarlarının dolar cinsinden mevduat/katılım fonu (yurt dışı bankalar mevduatı/katılım fonu hariç) yükümlülükleri için tutulması gereken tutara kadar olan kısmı üzerinden yıllık 0,015 (yüzde 1,5) komisyon alınmasına, avro ve dolar olarak tutulan döviz tutarlarının dolar dışındaki dövizler cinsinden mevduat/katılım fonu (yurt dışı bankalar mevduatı/katılım fonu hariç) yükümlülükleri için tutulması gereken tutara kadar olan kısmı üzerinden de yıllık 0,015 (yüzde 1,5) komisyon alınmasına karar verildi.

KOMİSYON UYGULAMASINDAN MUAF OLANLAR BELİRLENDİ

20 Aralık 2021 itibarıyla mevcut olan dolar, euro ve sterlin cinsinden döviz tevdiat hesapları ve döviz cinsinden katılım fonu hesaplarından vadeli Türk lirası mevduat ve katılma hesabına dönüşüm oranı 21 Ocak 2022 yükümlülük tarihi itibarıyla yüzde 10 seviyesine ve 18 Mart 2022 yükümlülük tarihi itibarıyla yüzde 20 seviyesine ulaşan bankalara 2022 yılı sonuna kadar söz konusu komisyonların uygulanmaması kararlaştırıldı.

ZORUNLU KARŞILIKLAR 3 AYDA BİR TAHSİL EDİLECEK

Söz konusu komisyonların zorunlu karşılık tesis dönemine ilişkin ortalama bakiyeler üzerinden hesaplanmasına, tahakkukunun 3 ayda bir mart, haziran, eylül, aralık ayları sonunda gerçekleştirilmesine ve 3 aylık dönemi izleyen ilk iş gününde tahsil edilmesine karar verildi. Değişiklikler 7 Ocak 2022 tarihinde tesisi başlayacak olan 24 Aralık 2021 tarihli yükümlülük döneminden itibaren geçerli olacak.

ZORUNLU KARŞILIK NE ANLAMA GELİYOR?

Zorunlu karşılık oranı ya da munzam karşılık; mevduat kabul eden bankaların bu mevduatlara karşılık olarak Merkez Bankası’nda bulundurmak zorunda oldukları mevduatların oranıdır ve bu oran Merkez Bankası tarafından kararlaştırılır. Önceleri iflas riskine karşı koruma sağlanması amacıyla çıkarılan bu kural, günümüzde daha çok bir piyasa likiditesi kontrol aracı olarak kullanılmaktadır. Mevduatın vadesine göre yerli ve yabancı para cinsinden ayrı oranlar dahilinde toplanır."