GÖKHAN TUZLADAN

Patates rekoltesi, geçen yıl tarla satış fiyatının 20 kuruşa kadar düşmesi nedeniyle bu yıl azaldı. Patates, ihracatın da etkisiyle zam şampiyonu olma yolunda ilerliyor. Edirne Hali'nde satıcı Müslüm Şahin, "Pazarlarda 7 lira civarında satılıyor. Bu şekilde giderse bu malın önü açık. 8-9 liraya kadar çıkar" derken CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer ise “Bugün çiftçiden çıkan patatesin maliyeti girdi maliyetleri dikkate alındığı zaman gelecek yıl satılacak ürün maliyeti olamayacak" dedi.

Tüm tarım ürünlerinde fiyat artarken patates de gelen zamlardan etkilenmeye başladı. Geçen yıl vatandaşlara devlet eliyle ücretsiz dağıtılan patates bu yıl gelen zamla zor alınabilecek ürünler arasına girdi. Geçen yıl 20 kuruştan tarla çıkışı olan patatesin bu yıl hal satış fiyatı 5 ila 5,5 liraya geldi.

Edirne Sebze ve Meyve Hali esnaflarından Müslüm Şahin, fiyatların bu kadar yükselmesinin talebe bağlı olduğunu söyledi. Şahin, “Yerinden ihracat oluyor. Dubai, Makedonya taraflarına. Geçen senelerdeki gibi ekim yok. Geçen sene çiftçi malını satamadı. Bu sene üretemedi, ekmedi. Fiyatlar buna etken oluyor. Şu anda patates 5 ila 5 lira 50 kuruş bandında geziyor. Bizim satışımız. Pazarlarda 7 lira civarında satılıyor. Bu şekilde giderse bu malın önü açık. 8-9 liraya kadar çıkar” dedi.

"FAKİRİN KURU FASULYESİYDİ ONU DA ELİNDEN ALDILAR"

Çiftçilerin geçen yıl tarlasında para yapmayan patatesi üretmek ve ekmekten vazgeçtiğini belirten Şahin, “Geçen sene üretici 20 kuruşa sattı. Şirketler 1 lira 20 kuruşa sattı. Şirketler ekim yaptı. Çiftçi ekemedi. Fakirin kuru fasulyesiydi patates. Bu fiyatlarla fakirin evine patates zor girer. Onu da elinden aldılar. Bir ay önce ben 3 lira 50 kuruştan satıyordum. Şimdi 5 lira 50 kuruş. Yüzde 70 fiyat artışı oldu” dedi.

Edirne Lalapaşa’dan gelerek halden patates almaya çalışan Çelik ailesi de çuvalla patates almaya geldiklerini belirterek 1 ay önce 3 liraya aldıkları patatesi şu an 6 liraya aldıklarını belirtti ve “Köyden geliyoruz. Çuvalla patates almaya geldik. 5 ila 5 lira 50 kuruş arasında. Bazı yerlerde ‘6 lira’ diyorlar. Bir ay öncesi 3 liraya aldık. Çok pahalanmış. Maalesef almak zorundayız” diye ekledi.

CHP'Lİ GÜRER: ÖNÜMÜZDEKİ YIL DA ARTMASI OLASI

Konu ile ilgili konuşan CHP Niğde Milletvekili Ömer Faruk Gürer, patatesin depolarda filizlenerek kullanılamaz hale geldiğini ve bu konuda hükümeti defalarca uyardığını belirterek, şu açıklamaları yaptı:

"Patates üreticisi bir önceki yıl ürettiği üründen zarar etti. 100 bin ton patates çürüdü. TMO kısmen alım yapsa da üretici mağdur edildi. Bu yıl ise patates üreticisi doğal olarak daha az ekim yaptı. Piyasada patatesin fiyatı bir önceki yıla göre yükseldi ancak şu anki fiyat da yine patates üreticisinin girdilerine göre olması gereken fiyat. Patates girdi maliyetlerindeki artış nedeniyle önümüzdeki yıl da patates fiyatının artması olası.

Tarımda plansızlık, öngörüsüzlük; bir yönlendirme olmadığı için bir yıl bir ürün çok yetişiyor, çöpe gidiyor, sonraki yıl ise daha az üretildiği için fiyatı artıyor. Bu yıl soğanın şansına bu iş düştü. Şu anda soğan 80 kuruşa mal olduğu halde 20 kuruşa alıcı bulamayınca tarlada kaldı. Çiftçi mağdur oldu.

Patateste ise sadece Niğde bölgesinde yüzde 20 oranında daha az üretim var. Bunun sonucunda, maliyet artışlarının da etkisiyle fiyatlar yükseldi. Çiftçi haklı olarak bugünkü fiyatlarla gelecek yıl patatesini bu fiyatlarla piyasaya verme şansım yok.

Ürün çok oldu mu depoda çürüyor, az oldu mu da değer buluyor; bu kez de üretici stokçu mantığıyla cezalandırılmaya çalışılıyor. Yapılması gereken patates soğan gibi toplumun genelinin tükettiği ürünlerle ilgili bir yıl önceden hangi bölgede ne kadar üretilecek, maliyeti ne olacak, çiftçi zarar ederse zararını siyasi iktidar karşılayacak ve planlama ile üretim düzenli, kesintisiz sürdürülecek.

Bugün çiftçiden çıkan patatesin maliyeti girdi maliyetleri dikkate alındığı zaman gelecek yıl satılacak ürün maliyeti olamayacak. Bunun yanında çiftçiden çıktıktan sonra her ürün neredeyse 2-3 kat artırılarak piyasaya sürülüyor. Bu konuda da aracılık kurumunun düzenlenmesi gerekiyor."