TAMER ARDA ERŞİN
Niğde Belediyesi, Cumhurbaşkanı Kararı’yla acele kamulaştırılan Kale Mahallesi’nde yıkıma başladı. Bölgede tarihi yapılar olduğunu ve yıkıma karşı açtıkları 14 davadan hala yanıt beklediklerini belirten avukat İsmail Hakkı Atal, “Bad'el harab'ül Basra, yani Basra harap olduktan sonra, Kale Mahallesi yıkıldıktan sonra verilecek yürütmeyi durdurma kararı neye yarar” diye sordu. Atal, mahkemelerden karar çıkmadan Niğde Kalesi’nin etrafındaki yapıların tamamı yıkılırsa Adalet Bakanlığı’na tazminat davası açacaklarını söyledi.
Niğde Belediyesi, Kale Mahallesi’ndeki bazı yapıları yenilemek için bir proje hazırladı. Yenilenecek yapılar, Cumhurbaşkanı Kararı ile acele kamulaştırıldı. AKP’li Niğde Belediyesi, 4 Mart 2020 tarihli kararın ardından bölgede yakıma başladı. Bu yıkımdan Niğdeli yurttaşlar da etkilendi. Belediyenin hazırladığı Kale ve Çevresi Koruma ve Yenileme Projesi kapsamında yıkım yapılan bölgenin sit alanı olduğunu ileri süren avukat İsmail Hakkı Atal, buradaki yurttaşlar adına toplam 14 dava açtığını bildirdi. Atal, Cumhurbaşkanı Kararı’nın iptali ve yürütmesinin durdurulması istemiyle Danıştay 6. Daire’de açtıkları davada Danıştay Savcısı’nın mütalaasının beklendiğini söyleyerek, başlayan yıkımın hukuka ve kanuna aykırı olduğunu savundu.
Atal, Cumhurbaşkanı Kararı’nın Yıpranan Tarihi ve Kültürel Taşınmaz Varlıkların Yenilenerek Korunması ve Yaşatılarak Kullanılması Hakkında Kanun’a dayandığını, ancak bu eserlerle ilgili kanunda ‘acele kamulaştırma’ olmadığını kaydederek, “Cumhurbaşkanı Kararı’na dayanarak Niğde Belediyesi ‘acele kamulaştırma’ usulü başlatmış durumda. Burada Cumhurbaşkanı Kararı’na dayanarak, bu kanun kapsamında ‘acele kamulaştırma’ usulü uygulayamazlar. Birinci hukuka aykırılık bu” dedi.
Atal, yıkımın başladığı bölgenin 11. yüzyılda Selçuklular tarafından inşa edilen Niğde Kalesi’nin etrafından olduğunu ve burada 400 yıllık evlerin bulunduğunu söyleyerek, “Tarihi bir mahalle. Tamamı korunma alanı, sit alanı. Koruma alanı olmasına rağmen hukukun bypass edildiği yerde Kültür ve Turizm Bakanlığı da olaya müdahale etmiyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı dışında hiçbir kurumun Kale Mahallesi’nde herhangi bir fiziki müdahalede bulunma hakkı yok. Niğde Belediyesi suç işliyor” diye konuştu.
Atal, Danıştay’daki 12 davalarını Mart 2021’de açtıklarını ve yürütmenin durdurulması taleplerinin değerlendirme aşamasında olduğunu, Aksaray 2. İdare Mahkemesi’nde ise yıkım ihalesi ilanının ve yıkım ihalesinin iptali davaları açtıklarını kaydederek, “Bad'el harab'ül basra, Basra harap olduktan sonra, Kale Mahallesi yıkıldıktan sonra verilecek yürütmeyi durdurma kararı neye yarar? Niğde Belediyesi, yargı süreci devam eden tarihi Kale Mahallesi’ni yıkıma başladı” dedi.
“ADALET BAKANLIĞI’NA TAZMİNAT DAVASI AÇARIZ”
Atal, mahkemelerden karar çıkmadan Niğde Kalesi’nin etrafındaki yapıların tamamı yıkılırsa Adalet Bakanlığı’na tazminat davası açacaklarını da duyurarak, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Artı bu bütün kritik davalarda son anda gelen ya da gelmeyen yargı prosedüründen bıktık. İnsanların yargıya olan güvenini de sarsıyor. Her şeye rağmen hukuku işletmeye çalışıyoruz. Maalesef mahkemeler ağır hareket ediyorlar. Kanunen kendilerine düşen yükümlülükleri yerine getirmiyorlar. Zira, İdari Yargılama Usulü Kanunu 27. maddeye göre uygulanmakla tükenecek işlem, yani eğer bu idare mahkemesinde karar verilmeden önce yıkım gerçekleşirse davanın anlamı kalmayacak. Böyle bir durum söz konusu ise idarenin savunması alınmadan mahkemenin yürütmeyi durdurma talebini değerlendirme hakkı ve görevi var. Buna rağmen mahkemeler bu yetkilerini kullanmıyorlar.”