Demokrasi ve Atılım (DEVA) Partisi Sektörel Politikalar Başkanı Birol Aydemir, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 1000 yeni Tarım Kredi Kooperatifi Marketi açılacağı yönündeki sözlerini; “İktidarın görevi market açmak değil yükselen kuru ve enflasyonu düşürmektir” açıklaması ile eleştirdi.
DEVA Partisi Sektörel Politikalar Başkanı Birol Aydemir, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, yüksek fiyatlarla mücadele ile ilgili olarak 1000 yeni Tarım Kredi Kooperatifi Marketi (TKK) açılması ile ilgili açıklamasını değerlendirdi. Aydemir’in yazılı açıklamasışöyle:
"İKTİDARIN GÖREVİ MARKET AÇMAK DEĞİL, ENFLASYONU DÜŞÜRMEKTİR: Fiyat artışlarına karşı yapılması gereken açıktır. Başta tarımsal üretim olmak üzere, birçok sektörde kullanılan girdilerde dışa bağımlılığı azaltarak, üretim maliyetini düşürecek yapısal reformlar zamanında yapılmalıdır. Döviz kurlarında ve faizlerde istikrarsızlık yaratmayacak makro ekonomik dengeler sağlamlaştırılmalı, pahalılığıönleyecek ve vatandaşın satın alım gücünü artıracak ekonomi politikalarını hayata geçirilmelidir. İktidarın görevi market açmak değil yükselen kuru ve enflasyonu düşürmektir.”
FİYATLARIN UYGUN OLDUĞU SONUCUNA VARMAK TRAJİKOMİK: Sayın Cumhurbaşkanı içinde temel gıda, deterjan gibi zaruri ihtiyaçların olmadığı atıştırmalık içeren bir sepete 1000 TL ödeyip fiyatlar gayet uygun dedi. Çalışanların en az yüzde 40’ının 2800 TL asgari ücretle geçindiği, bu rakamın altında gelirle yaşamını idame etmek zorunda milyonlarca vatandaşın yaşadığıülkemizde böyle bir sepetin 1000 TL’ye dolmasıyla fiyatların gayet uygun olduğu sonucuna varmak gerçekten trajikomik bir durumdur.
'FİYATLAR UYGUN" DESE DE İKİ KATINDAN FAZLA PARA ÖDEDİĞİNİN FARKINDA MI: TKK marketlerinin esnafa, memura, asgari ücretliye, emekliye, öğrenciye uygun olmadığı gibi, bazıürünlerde fiyatların, malum üç harfli marketlerden ve diğer zincir marketlerden yüksek olduğu anlaşıldı. Sayın Cumhurbaşkanı, ‘Fiyatlar gayet uygun’ dese de 2019’daki alışverişine kıyasla, aynıürünlere iki katından daha fazla para ödediğinin acaba farkında mı?
SKANDAL YÖNETİM İDDİALARI: TKK’nın üst yönetimi hakkında geçtiğimiz yıllara ilişkin skandal hukuksuz yönetim iddiaları var. Daha önce PTT’yi sanal market haline getirmişlerdi. Tüm yatırımlar çöp oldu. Bin market yeni rant kapıları için mi açılıyor? Diyelim ki bu marketler hizmete başladı. Birilerine yeni rant kapıları açılırken küçük esnaf bundan etkilenmeyecek mi? 160 binden fazla bakkal var. Küçük esnaf devletle rekabete mi girecek? Esnafımız ‘Devlet neden benim vergilerimle bana rakip oluyor’ diye soruyor. TKK marketlerinde fiyatlarını iktidarın fahişşekilde artırdığı elektrik, doğalgaz, tüp gaz indirimli olarak satılacak mı? Fiyatını devletin belirlediği ürünleri de TKK marketlerinde indirimli bulabilecek miyiz?
FİYATLARIN YÜKSEK OLDUĞU CUMHURBAŞKANI TARAFINDAN DA KABUL EDİLDİ: Sayın Cumhurbaşkanı, fahiş fiyatlarıönlemek için ‘muhteşem çözüm’ olarak bin yeni TKK marketi açılsın talimatını verdi. Artık fiyatların yüksek olduğu Sayın Cumhurbaşkanı tarafından da kabul edildi. İktidarın inkâr politikasını bırakıp sorunu görmesi kendileri açısından bir gelişmedir. Ancak çözüm olarak 40 yıl öncesinin politikasını keşfettiler. Daha önce birçok kurumu özelleştiren hükûmet ekonomiyi düzgün yönetemediği için çareyi tekrar devlet kurumlarına dönmekte buldu. Şu an 486 TKK marketinin cirosu 2,2 Milyar TL civarındadır. Toplam gıda harcamalarındaki payı ise son derece düşüktür. Açılacak bin mağazanın halihazırdaki 5 zincir marketin 38 bin mağazasıyla da cirosuyla da rekabet edecek gücü yakalaması mümkün değildir. 2019 yılında 46 milyon TL’nin üzerinde olan zararı, 2020 yılında 12 milyon TL'nin üzerinde artarak 58 milyon TL'ye ulaşan TKK'nın marketleri özel sektörle nasıl rekabet edecek?
İKTİDAR TAKDİRE ŞAYAN BİR İSTİKRAR GÖSTERİYOR: Fahiş fiyatlar nedeniyle ya zincir marketler ya da duruma göre aracılar, komisyoncular, depocular gibi gıda zincirindeki halkalar iktidar tarafından bir şekilde hedefe konuluyor. Toplumun farklı kesimleri sorumlu tutuluyor; baskı altına alınıyor, cezalandırılıyor ve hatta vatan haini ilan ediliyor. İç ve dış düşman üreterek sorunları başkalarının üzerine yıkma politikası sürüyor. İktidar bu konuda takdire şayan bir istikrar gösteriyor. İktidar bu gidişle yoksulluktan da yoksulları sorumlu tutacak.
PAZARLARDA MEYVE SEBZE FİYATI NEDEN YÜKSEK: Birbiri ile rekabet içindeki zincir marketlerin hiçbirisinin tek başına piyasaya maliyetin üstünde olağanüstü yüksek fiyat dikte etme şans yoktur. Varsayalım ki bu 5 zincir market birbiriyle anlaşmalı olarak vatandaşa çok yüksek kâr marjıyla satış yapmaya başladı. Bu mantıkla hareket edersek, taze meyve sebzenin yüzde 70'inin pazarlarda satıldığıülkemizde, pazarlarda taze meyve sebze fiyatı neden çok yüksek? Yoksa pazar esnafı da anlaşarak fiyat mı yükseltti?
İKTİDAR ÇÖZÜM ÜRETMEK YERİNE KOZMETİK TEDBİRLERE BAŞVURUYOR:Çiftçi vatandaşlarımızın suçu, üretmek mi? Çiftçilerimiz üretirken de zarar ediyor, ürünleri TKK marketlerinde satılırken bu marketlerin zarar etmesinden dolayı yine kaybediyorlar. İktidar, kendi çiftçisini, besicisini doğru bir şekilde desteklemek yerine, çoğu zaman geçici çözümlerle algı operasyonu yapıyor. Sorunlar halının altına süpürülüyor. Tarımsal ve hayvansal gıda ürünlerinin gümrük vergileri sık sık sıfırlanarak, yabancıülke üreticileri destekleniyor. İktidar iş bilmezliği sonucu yarattığı ekonomik sıkıntıların sorumluluğunu kabul edip, doğru teşhis koymak ve ona göre çözüm üretmek yerine sürekli kozmetik tedbirlere başvuruyor. Dolayısıyla ekonomide çözülemeyen sorunlar, büyüyerek kangrenleşiyor.”