HDP Eş Genel Başkan Yardımcısı Garo Paylan, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Derya Yanık’a asgari ücretle geçinme için örnek hesap yaptı. Paylan, 2 bin lira kira ve bin lira fatura ödemelerinin ardından asgari ücretlinin elinde para kalmadığını anlatarak, “2 bin lira kira, bin lira faturalar. Taş mı yiyecek bu yurttaşlarımız Sayın Bakanım?” diye sordu.
HDP Ekonomiden Sorumlu Eş Genel Başkan Yardımcısı, Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'nın 2022 yılı bütçe kanun teklifi görüşmelerinde, kapitalizm ve neoliberal sistemi eleştirdi. Paylan, “Yıllarca ‘Bırakınız yapsınlar, bırakınız etsinler’ diye toplumlara yaptı. Kazananlar ve kaybedenler dünyasını ortaya koydu. Kazananlar genellikle yüzde 1’di ve büyük çoğunluğa düşense güvencesizlik, yoksulluk ve borç yüküydü. Maalesef bizim ülkemizde de bir vahşi kapitalizm düzeni var. Ülkemizde de kazananlar yüzde 1. Servetin ve gelirin büyük bölümü yüzde 1’e doğru akıyor. AKP iktidarında da bu böyle oldu. Geriye kalan kesimlere ise borç ve yoksulluk düştü” diye konuştu.
Paylan, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'nın kapitalizmin sonuçlarının doğurduğu mağduriyetleri gidermeye çalıştığını ifade ederek, şunları söyledi:
“Ama net olarak şunu söyleyeyim, sunumunuzda da bunu görmedim. Bu sonuçlar üzerine sorunları gidermek üzerine bir hedefi ortaya koymadınız. Yani şunu demediniz, önceki bakanımız da bunu dememişti. ‘Biz 5 yıllık program çerçevesinde hükümet olarak’. Ki 5 yıl iktidarda kalmayacaksınız, ama gene koyabilirsiniz kurumsal olarak. ‘Hükümet olarak yoksulluğu şöyle bitirmeyi hedefliyoruz’. Yalnızca bakanlık olarak değil, iktidar olarak. Yani Eğitim Bakanlığı ile birlikte, bütün bakanlıklar birlikte. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile birlikte. Şu kadar iş yaratacağız. Engelleri ortadan kaldıracağız, yoksulluğu ortadan kaldıracağız. 6 milyon kişiye değil de 5 yıl sonunda 2 milyon kişiye gerçek anlamda ihtiyacı kadar yardım edeceğiz diye bir hedef koymadınız. Böyle bir hedef yok Sayın Bakan bütçenizde, sunumunuzda da yok.”
Paylan dünyada kamunun “sahaya döndüğünü” belirterek, “Dezavantajlı yurttaşlarını güvenceye alacak politikaları devreye soktu. Pandemi de bunda bir testti. En kapitalist ülkeleri örnek alabilirsiniz, mesela ABD bunda örnektir. Yurttaşlarının evine çek gönderdi. Bütün sosyal güvencelerini sağladılar. Esnafı dükkanını kapattı ama esnafa geliri kadar çek gönderdi. Siz bunu yapmadınız, yapamadınız” dedi.
Paylan “sosyal yardım bakışından kurtulmak gerektiğini” açıklayarak, “Sosyal yardımı iktidarınızın lütfu olarak gösterme bakışından kurtulmamız gerekiyor. Türkiye Cumhuriyeti Devleti olarak söylüyorum bunu. İktidarınız olarak söylemiyorum. Hep beraber bu sosyal yardım bakışından kurtulmanız gerekir, sosyal hak kavramını hayata geçirmeniz gerekir” diye vurguladı.
“BARINMA HAKKI KONUSUNDA HEDEFİNİZ YOK”
Paylan, sosyal hakka barınmayı örnek vererek, “100 tane evi olan yurttaş ile kirada oturan yurttaşı aynı kefeye koyamayız. 100 tane evi olan yurttaşı daha yüksek şekilde vergilendirip, kirada barınmaya, başını sokmaya çalışan yurttaşımıza destek olmamız gerekiyor. İstanbul’da geçen yıl en mütevazı ev bin liraydı, şimdi en mütevazı ev 2 bin liraya çıktı. Asgari ücret 2 bin 825 lira. Nasıl ödeyecek o yurttaşımız kirasını diye düşünüyor musunuz? Var mı bütçenizde böyle bir hedefiniz? Barınma hakkı konusunda hedefiniz, yok” diye konuştu.
“BİTTİ ASGARİ ÜCRET”
Paylan, elektrik, su, internet ve doğal gazın da temel ihtiyaçlar arasında olduğunu kaydederek, “500 metrekareli malikanesi olan bir insanla 50 metrekare barakası olan insanı aynı tarifeyle ücretlendiriyorsunuz, Sayın Bakan. Ben ne diyorum? Gelin diyorum, elektrikte TRT payını kaldırdınız ya. Yüzde 2. Yani 200 lira fatura gelirse, 4 lira düşecek. 196 lirayı kim ödeyecek ya. Faturaların toplamı bin liraya geliyor. Doğal gaz, elektrik, internet ve su, bin lira. E bitti asgari ücret. 2 bin lira kira, bin lira faturalar. Taş mı yiyecek bu yurttaşlarımız Sayın Bakanım?” diyerek Bakan Yanık’a tepki gösterdi.
“GELİN FATURASIZ YAŞAMA GEÇELİM”
İhtiyaç sınırı aşıldığında artan oranlı tarifeye geçilmesi önerisinde bulunan Paylan, “Gelin faturasız yaşama geçelim. Ama sosyal bir tarife ile. İhtiyaç sınırına kadar elektriği ücretsiz verelim mesela yurttaşlarımıza. Zenginden alıp, yoksula verelim… Hadi 10 metreküp suyu bedavaya verelim. Ondan sonraki metreküplerde artan oranlarda tarifeye geçelim. Zenginden alıp yoksula vermiş olalım” diye konuştu.
“600 MİLYAR LİRAYA YAPILIR”
Paylan bu önerilerinin 100 milyar lira ile yapılabileceğini kaydederek, şunları söyledi:
“Diyeceksiniz ki kaynak nerede? Vallahi yurt dışı vergi cennetlerinde yandaşlarınız 200 milyar dolar kaçırdılar. 200 milyar doları yüzde 30 vergilendirseydiniz, kanunda olduğu gibi 60 milyar dolar ederdi. 60 milyar dolar 600 milyar TL yapıyor. Kur yükseldi farkında mısınız? Bilmiyorum, 600 milyar TL yapar”
“Artık yandaştan alıp, yoksula verme zamanıdır” diye vurgulayan Paylan, elektrik, su, doğal gaz, internetin ücretsiz olması ve kira desteği verilmesinin ardında da ulaşımda şehir içi toplu taşımanın ücretsiz olması gerektiğini belirtti. Paylan, “Yalnızca 15 milyar TL ile bütün Türkiye’de şehir içi toplu taşımayı ücretsiz yapabiliriz. S400 füzesi depoda duruyor. Bir tek S400 füzesini iade etsek, şehir içi ulaşımı ücretsiz yapabiliriz” diye ekledi.
“CUMHURBAŞKANI’NI İKNA EDİN”
Paylan, asgari ücretten vergi alındığını ancak “yandaştan” vergi alınmadığını açıklayarak, “Asgari ücretten vergi alıyorsunuz, vergi cennetlerinden, yandaşınızdan, Cengiz’den vergi almıyorsunuz. Bill Gates bile diyor ki ‘Bizi vergilendirin’ diyor. Niye biliyor musunuz? Misket oyununda bilirsiniz, bütün misketleri bir kişi kazandığında oyun biterdi. Ama misketler dağıldığı zaman oyun devam ederdi. Bu misketleri dağıtmak lazım. Bu misketlerin hepsi 5 tane yandaşınızda toplandı. Cumhurbaşkanı’nı ikna edin biraz yandaşlarınızı vergilendirsin, onlardan aldıklarınızla bu sosyal politikaları uygulayın derim” diye konuştu.
“Cumhurbaşkanı’nın 140 bin lira maaş almamasını sağlayıp sosyal politikaları arttırmayı düşünmez misiniz?”
Paylan her yurttaşa 2 bin lira yurttaşlık geliri verilmesi önerisinde de bulunarak, Bakan Yanık’a “Kapıda 10 milyonluk lüks bir araba bekliyor. 10 milyonluk lüks arabayla geldiğiniz, buradan 10 milyonluk lüks arabayla gideceksiniz. Sayın Bakan o arabaya binmeseniz de, o arabalara binmeyip de sosyal politikalara arttırmayı düşünmez misiniz? Mesela Sayın Cumhurbaşkanına 1000 odalı sarayda oturmamasını, bürokratların çifter maaşlar almamasını, Sayın Cumhurbaşkanı’nın 140 bin lira maaş almamasını sağlayıp sosyal politikaları arttırmayı düşünmez misiniz?” diye sordu.