Kars’ta 40 yıl öncesine kadar birçok köyde elle dokunarak, Rusya’ya ihraç edilen Kafkas Halısı, Japonya’ya ihraç edilecek. Yeni kurulan kooperatif, ürettiği halılarla ilin geleneğini yeniden canlandıracak.
Kafkas Halısı, yeniden dokunmaya başladı. 15 yıldır İran’da fason halı imalatı yapan girişimci Ali Uçum, memleketi Kars’ın köylerinde dokunan halıları, Japonya’ya ihraç etmeye hazırlanıyor. Uçum, ANKA Haber Ajansı’na şunları söyledi:
“1998 yılında ilk Japonya'ya gittiğimde hiç halıcılık yapmamıştım. 1998 yılında Japonya’da halı satarak halıcılığı öğrenmiş oldum. Sonrasında İran'da bir halı fuarına giderek İran halılarını Japonya taşıdık. Sonrasında yine İran’da fason imalat yaptırmaya başladık. Yaklaşık 15 yıl kadar İran'da yaptırdığımız halıları Japonya pazarında toptan ve perakende satışını yaptık. Bazı halılarımızı da Türkiye'den bazı bölgelerde Konya başta olmak üzere Uşak bölgesinde halı imalatı da yaptırıyoruz.
"KENDİMİZE BİR HEDEF KOYDUK"
Bu proje bağlamında Kafkas Halı, Kilim ve Yün Üretim Ve İşleme Kooperatifini kurduk. Bu kooperatifle beraber Kars’ın köylerinde ve merkezde halı dokumak isteyen, halı dokumayı bile ablalarımız, annelerimize, kadınlarımıza kendi tezgâhlarımızı, kendi boyadığımız ekipleri kendi desen ve iplerimizi vererek onların halı dokuması imkanı sağlıyoruz. Dokunan halıları kendimiz buradan direkt başta Japonya olmak üzere aşama aşama dünyanın birçok ülkesine ihracatını buradan yapmak için kendinize bir hedef koyduk.
Geldiğimiz aşamada Kars’ın köylerinde ve civarlarında toplamda şu anda 15 tezgahla, çok kısa bir sürede 20 tane kadımızı istihdam edilmekteyiz. Evlerinin işini de yaparak arta kalan zamanlarında günde 4-5 saat halı dokuyarak kendi ev ekonomilerine katkıda bulunuyorlar. Günün sonunda bizden aldıkları para onlar için çok değerli bir rakam. Kendi harçlıklarını kendileri kazanmış olurlar. Bundan dolayı da çok mutlular ve biz de çok mutlu oluyoruz. Geleceğe baktığımızda bizim hedefimiz bu bölge geçmişte halıcılıkla yorulmuş bir bölgedir. Kafkasya bölgesinde Kars halıları geçmişten bugüne çok değerli halılardır. Fakat bu kültür burada bitmiş durumda. Fakat biz bu kültürü tekrardan başlatmak adına bu projeyi başlattık. Hamdolsun şunu gördük; Kadınlarımız geçmişte çok severek ve zevkle dokudukları halı tezgahları ile tekrardan buluşmuş olmaktan dolayı çok mutlular. Bu bizi de çok mutlu etti ve bizi geleceğe yönelik ümitlendiriyor. Hedefimiz önümüzdeki yıl Kars Organize Sanayiye Bölgesinde kuracağımız 2 bin metrekare alanda kapalı halı dokuma tesisi ile beraber kendi hammaddemizi de burada üreterek bölgedeki atıl durumda olan koyunyünlerini de tekrardan ekonomiye kazandırmak istiyoruz. Bu yünleri ipliği ve daha sonra da yüne çevirerek dokunacak halıları yüksek katma değerle yurtdışına ihracatını yapacağız. İnşallah önümüzdeki 2022 yılın sonunda geldiğimizde köylerde toplamda 100-150 tezgah dağıtmış olmayı umuyoruz. Hedefimiz bu yönde başarılı olacağını da düşünüyorum. Bunu Görüyoruz ve ümitliyiz”
NEBAHAT KİLDİŞ “HALIYI DOKUYORUZ ESKİ YÖREMİZİ CANLANDIRIYORUZ”
Kars’ın merkeze bağlı Karaçoban Köyü’ndeki çoban evinde kurulan tezgahlarda halı dokuyan Nebahat Kildiş de şunları söyledi:
“Halıyı dokuyoruz eski yöremizi canlandırıyoruz tekrardan Ali Bey sayesinde. Bekârken yapardık, evlendikten sonra bir tane yaptım. Ondan sonra da yapmadım. Geçen sene de yine Ali Bey getirdi ve benle Nebahat yaptık 4 tane. Geçen sene olduğu gibi bu senede Nebahat ile beraber kurmasını yaptık. Arkadaşlara da yardımcı olduk. Oturup burada halı örüyoruz. 6 kadınız. Evimize ve eşimize katkı sunuyoruz. Köyde oturuyoruz, hem de hayvanımıza, işimize ve evimize de bakıyoruz. Hem de kendi harçlıklarımızı çıkartıyoruz. Kimseye muhtaç değiliz. Kendi ayaklarımızın üstünde durmaya çalışıyoruz. Evimizin işini ve hayvanlarımızı da ihmal etmiyoruz. İşimize bakıyoruz. Eşim de memnun bazen da memnun olmuyor, kızıyor. Yemek falan geç olsa bazen kızar bazen da memnun oluyor. Yine de geçinip gidiyoruz. Ne yapalım burası bir köy yeri, bizim gelirimize katkımız da böyle. Devamlı yapsak geçtiğimiz yıl 4 metrekare halıyı Nebahat ile 27 günde dokuduk.”
Nebahat İrkit ise “İster istemez mutlu olacağız. Çünkü bu bizim el emeğimiz. Biz burada üretiyoruz. Japonya’da satılıyor. Japonya’ya gittiği için biz de mutlu oluyoruz. Hem işimizi yapıyoruz hem de ev ekonomimize katkımız oluyor. Biraz gayret edersek 2 kişi 23 güne bir halıyı bitiririz” dedi.
GÖRÜNTÜ DÖKÜMÜ
. Nebahat Kildiş ile roportaj
. Adaşı Nebahat İrkit ile roportaj
. Girişimci Ali Uçum’un sergi salonunda detaylar ve röportaj