DAVUT GÜLEÇ
Kayseri'de işleri bozulan çiftçiler traktörlerini satışa çıkarttı. Traktörcüler Sitesi esnafından Ahmet Yılmaz, “Çiftçi zor durumda. Banka borcu var, kooperatif borcu var. Kredili motor alıyor, ödeyemiyor tekrar satıyor. ‘Bankayıödeyemiyorum, kapatacağım, malımı satayım, borcumu ödeyim’ diye getiriyor bize traktörlerini” dedi.
Kayseri’deki Traktörcüler Sitesi’ndeki esnaf, çiftçinin durumunu ANKA Haber Ajansı’na anlattı. Site esnafışunları söyledi:
Kenan Şimşek: “Biraz durgunluk var. Çiftçiler biraz zor durumda. Mazot zamlanıyor, tohum zamlanıyor, gübre zamlanıyor, her şey zamlanıyor. Bizim işimizde durgunluk oluyor. Bilemiyoruz Allah hayırlısını versin.”
“ÇİFTÇİ KAZANAMADIĞI İÇİN İŞ YOK”
Mustafa Öztürk: “Traktörcüler sitesinde şu an işler çok durgun. Piyasa, dolar, Euro çok yükseldi. Girdi maliyetleri çok yüksek. Gübre, mazot, tohum çiftçi tarlasını ekmekte çok zorlanıyor. Traktör satışları, çiftçi kazanamadığı için, iş yok. Traktör almakta zorlanıyor. Traktörünü satan çiftçi fazla yok. Kredili olanlar kredilerini erteliyor. Seneye erteletiyor. İşte Tarım Kredi olanlar erteletiyor. Ödeme gücü olan ödüyor ama almakta da zorlanıyorlar.”
"ÇİFTÇİ BANKA BORCUNU ÖDEMEK İÇİN TRAKTÖRÜNÜ SATIYOR"
Ahmet Yılmaz: “50 yıldır, traktör alım-satımı yapıyoruz. Şu anki satışlarımız ölü. Gelen yok, giden yok. Çiftçi zor durumda. Kurak gidiyor, ürün para etmiyor, çiftçinin durumu çok vahim. Banka borcu var, kooperatif borcu var. Kredili motor alıyor, ödeyemiyor tekrar satıyor. Çok zararı oluyor çiftçinin bu arada. İşlerimiz iyi değil. Doların Euro’nun yükselmesinden dolayı işlerimiz tamamen durdu.
Burada traktör alım-satım olarak 50-55 esnafız. Bayi hariç. Satışı bekleyen şu an esnafın elindeki ikinci el traktör 300-400 civarında traktör var. Satılık olarak köylü getiriyor ‘alın’ diye. Ama sattığımızı yerine koyamıyoruz işin garip tarafı. Yükselip gidiyor piyasası. Bugün satıyoruz yarın cepten para koyuyoruz o malı alabilmek için. Öyle bir piyasa var.
Çiftçiler traktörlerini getirdiği zaman bize ‘efendim niye satıyorsun?’ dediğin zaman ‘Bankayıödeyemiyorum, kapatacağım, malımı satayım, borcumu ödeyim’ diye getiriyor bize traktörlerini. Biz de fiyatında anlaşabilirsek onun dediği ile bizim aramızda fiyatta mutabık kalırsak alıp-veriyoruz. Traktörcüler sitesinde şu anda ikinci el çoktur. Birinci el bir elin sayısı kadar azdır. Çünkü sıfır ama ikinci el 250-300’e yakın traktör vardır satılık, müşteri bekleyen hali hazırda.”
"ESNAF SATTIĞINI YERİNE KOYAMIYOR"
Mükremin Aksoy:“Aşağı yukarı 40 yılı aşkındır traktörcüler sitesinde esnafız. Tarımsal ilaçlama, gübre, mazot çiftçinin ana girdilerinden pahalanmasından dolayı da çiftçi zor durumda. Bunun yanında bizim yurtdışına bağlı satışlarımız vardı o da pandeminin etkisiyle bayağı bir azaldı. Dolar kurunun yükselmesi bizim işlerimizi etkiledi. Bu traktörlerin hammaddesi demir-çelik olduğundan, dolara bağlı hammadde girişinden dolayı yükseldi. Şu anda çiftçi zor durumda. Esnaf zor durumda. Bu yüzden de satışlarımız düştü.
Banka borçlarınıödeyemeyenler kuraklıktan dolayı veya yaptığı işlerden zarar gören insanlar traktörlerini satıp başka işlere yönelmek istiyorlar veya tarımı bırakıyorlar. Girdi fiyatlarının artmasından dolayı. Topraklarını kaybetmiyorlar da bu işi bu maliyetlerle yapılmaz olarak görüyorlar. Şimdi traktör mevsimi olarak traktörler satılmayı bekliyor.
Ağzına kadar doldukları bu sene satışların düşük olmasından dolayı bütün esnafların elinde traktörler kaldı. Sattığını yerine koyamaz oldu pahalılıktan dolayı. Yani fiyatların yükselmesinden dolayı. O yüzden çok da satılması esnafın işine gelmiyor. Ortalama 40 bin civarından aşağı yukarı 1 milyona kadar traktör satılıyor. Bunlar satılmayı bekliyor. Ziraat aletleri kültivatör, mibzer, ekim bıçak, ziraat aleti oldukça bol. Oldukça çok.”
"ÇİFTÇİ GÜNÜ KURTARIYOR"
Muharrem Akçakaya: “Son 2 yıldan beri çiftçilerimiz alım yönünde değil satım yönünde çok aşırı. Ya da elinde büyük traktörü olup da küçük traktörle takas edip üzerine biraz para almak ihtiyacı hissediyor. Girdilerimiz çok arttı. Ben de bir çiftçiyim, besiciyim. Aynı zamanda ikinci el olarak çok fazla büyük traktör olmasa da küçük beygir traktör alım satımı yapmaktayım. Bununla beraber girdilerimiz çok fazla arttı. Girdilerimiz arttı, ürünlerimiz tam manasıyla değerini bulmuyor, bulamıyor. Böyle olunca ne oluyor? Çiftçi elindekini satıp bir küçüğe gitmeye çalışıyor. Tamam devletimiz belli oranda modelli traktörlere destek verdi ama ürünlerimizin de bir şekilde sübvanse edilerek çiftçiye destek verilmesi gerekiyor. Ya geliyor kan tazeleme bağlamında bayiye götürüp veriyor. Bayi kredi borcunu ödüyor, yeniden buna bir kredi çıkartıyor. Çiftçi buradaki parayı 100-150 bin lira ne alırsa cebine koyuyor borcunu 5-6 sene daha ötelemiş oluyor. Yani ne yapıyor? Kendini o an kurtarmış oluyor. Günü kurtarıyor yani.”
GÖRÜNTÜ DÖKÜMÜ:
* Kenan Şimşek
* Mustafa Öztürk
* Ahmet Yılmaz
* Mükremin Aksoy
* Muharrem Akçakaya