“Kooperatifler Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”, TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu’nda görüşülmeye başlandı. Muhalefet milletvekilleri, teklifin; çiftçilerin, emeklilerin, esnafın, EYT’lilerin sorunlarınıçözmeyeceğini söyledi.
AKP tarafından hazırlanan 28 maddelik “Kooperatifler Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”; TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu’nda görüşülmeye başlandı.
Kooperatiflerle ilgili 1969'dan beri yürürlükte olan ve şimdiye kadar 18 kez değişmiş olan kanun, “ihtiyaçlara yanıt veremediği” gerekçesiyle yenileniyor. Teklif ile “kooperatiflerin ve üst kuruluşlarının daha şeffaf etkin ve profesyonel bir yönetim yapısına kavuşması” amaçlanıyor.
Kanun teklifine göre; kooperatif yönetim kurulu üyeleri ve yedeklerinin, seçilmelerini izleyen en geç 9 ay içinde kooperatifçilik eğitim programını tamamlamalarışart olacak. Belirlenen şartlarla kooperatiflerde üst üste iki dönem yönetim kurulu üyeliği yapanlara sınırlama getirilecek. Dış denetim; bağımsız denetçiler, meslek mensupları ve ilgili bakanlıklarca yetkilendirilen birlik ve merkez birlikleri tarafından yapılacak. Denetçi kriterlerini ve sunacakları raporların standardı ve denetimlere ilişkin uygulama esaslarını Ticaret Bakanlığı belirleyecek. Kooperatifler birliklere, kooperatif birlikleri de merkez birliğine ortak değilse, kamu kaynaklarından desteklenen kredilere kefalet sağlayamayacak. Kamu kaynaklı tarımsal desteklemelere aracılık yapamayacak. Kooperatif Bilgi Sistemi (KOOPBİS) kurulacak. Kooperatif ve üst kuruluşları yönetim kurulu üyelerinin; ticaret sicili kayıtlarını, fınansal tablolarını, faaliyet raporlarını, genel kurul toplantı evrakını, ortakların kimlik, iletişim, pay ve ödemelerine ilişkin bilgilerini ve gerekli tüm bilgileri KOOPBİS’in kurulmasını müteakip altı ay içinde aktarmaları zorunlu hale getirilecek.
CHP’Lİ TARHAN: TEKLİF, SORUNLARI ÇÖZMEZ
CHP Kocaeli Milletvekili Tahsin Tarhan, komisyon toplantısında; şunları söyledi:
“Bu kanun teklifi kimler tarafından, nerede hazırlandı? 76 milletvekili imza atmış, neredeler, neden sahip çıkmıyorlar? Sadece imza atıyorlar ve sahip çıkmıyorlar. Göz göre göre Anayasa’ya aykırı hareket ediyoruz. Bu kanun hazırlanırken tali komisyona gitti mi? Cumhurbaşkanı sistemi geldikten sonra, ekonomi yerle bir oldu. TÜİK’e göre enflasyon yüzde 20, halka göre yüzde 50. İşsizlik yüzde 12’nin üzerinde. Asgari ücret açlık sınırının altında. Bütçe açığı artarken; TL değer kaybediyor. Türkiye’nin büyük sorunu var. Tarım Kanunu görüşüyoruz. Önümüze gelen teklif ne çiftçilerin ne emeklilerin ne esnafın ne EYT’lilerin sorunlarınıçözecek bir teklif değil.”
İYİ PARTİLİ ALTINTAŞ: MADDELER KANUNLA ÇEKİŞİYOR
İYİ Parti Ankara Milletvekili Ayhan Altıntaş, kanun teklifinin Tarım Komisyonu’nda görüşülmemesini eleştirdi.
İYİ Parti Denizli Milletvekili Yasin Öztürk, tarım satış kooperatifleri ile bağımsız denetim dışında kalan tarım satış kooperatifleri birliklerinin denetim kapsamından çıkarılmasına ilişkin maddeye karşıçıktı. Öztürk, “Bu madde ile neyi düşünüyorsunuz? Bu madde, bu kanunun acil olarak gelmesinin sebebi olabilir mi? Bu aynı zamanda haksız rekabete de söz konusu olabilir. Bütün maddelerin bu maddenin makyajı mı sorusu aklımıza geliyor. Bazı maddeler var ki kanunlarla çekişiyor” dedi.
HDP’Lİ TURAN: KOOPERATİFLER İKTİDARDAN ÖZERK YAPILAR OLMAK ZORUNDA
HDP İstanbul Milletvekili Ali Kenanoğlu, “Kooperatifler çok çeşitli, yapısıçok farklı. Kooperatifler Kanunu üzerinde düzenlemeye ihtiyaç olduğu muhakkak” dedi. Kenanoğlu, kooperatifler aracılığı ile ev sahibi olmak isteyenlerin, müteahhitler tarafından suiistimal edildiğini söyledi. Kenanoğlu, ihtiyaçlar üzerinden düzenleme yapılması gerektiğini belirtti.
HDP Mersin Milletvekili Rıdvan Turan ise şunları söyledi:
“Kooperatifçilikte gelinen nokta; dayanışmacı, sosyal yönlerini kaybetmiş ve ekonomik kalkınma aracına dönüşmüştür. Kooperatifler ayakta kalmaya çalışıyor. Mevzuat dikkate alındığında bunların kâr amacı gütmesine gerek yok. Bizim kooperatif sektörümüz devletin tasarrufuna açık. Kooperatifler kendi kararını alan iktidardan özerk yapılar olmak zorunda.”