Eski Hazine Müsteşarı Mahfi Eğilmez, konut fiyatlarının 2020’den itibaren hızla artmasına rağmen satışların hız kazanmasını yorumladı. Eğilmez, durumun çelişkili gibi göründüğüne vurgu yaparak, “İnsanlar, paralarını mevduat ya da devlet tahviline yatırarak zarara uğramaktansa fiyatı sürekli artan konutlara yönelmeyi tercih ediyorlar” dedi.
Mahfi Eğilmez, kişisel internet sitesinde yayınladığı makalesinde, Türkiye’de konut satışlarındaki artışa dikkat çekti. Eğilmez’in yazısı şöyle:
FİYAT ARTTIKÇA TALEBİN DÜŞMESİ GEREKİR: “Türkiye’de konut satışları rekor üstüne rekor kırıyor. Satışlardaki bu yüksek gidiş, konut fiyatlarındaki yükselişe karşın ortaya çıkıyor. Konut fiyatlarında özellikle 2020’den itibaren hızlı bir artış var. Ekonominin belki de en geçerli yasalarından birisi olan talep yasasına göre, fiyatı artan mala yönelik talebin düşmesi gerekir. Oysa burada tam tersi oluyor.
ÇELİŞKİLİ GİBİ GÖRÜNEN BU DURUMU AÇIKLAYACAK DEĞİŞKENLER ENFLASYON VE FAİZDİR: Konut fiyatları hızla arttığı halde konut satışları da hız kesmeden devam ediyor. Çelişkili gibi görünen bu durumu açıklayacak değişkenler enflasyon ve faizdir. Türk lirasının yabancı paralara karşı hızla değer kaybetmesi, ithal girdilerinin, üretim maliyetlerinin artmasına o da fiyatların yükselmesine yol açıyor. Ortaya çıkan enflasyon, resmi verilere göre yüzde 36,08. Buna karşılık bankaların mevduata verdiği faiz yüzde 20 dolayında. TCMB’nin piyasa katılımcıları anketinde 2022 sonu için beklenen enflasyon oranı yüzde 29,75. Bunu eğer genel beklenti olarak kabul edersek reel faiz [(1 + Nominal Faiz) / (1 + Beklenen Enflasyon) -1 =] yüzde eksi 7,5 çıkıyor.
İNSANLAR ZARARA UĞRAMAKMAK İÇİN KONUTA YÖNELİYOR: Bu durumda insanlar, paralarını mevduat ya da devlet tahviline yatırarak zarara uğramaktansa fiyatı sürekli artan konutlara yönelmeyi tercih ediyorlar. Elinde parası olanlara ek olarak parası olmayanlar da yine aynı şekilde artan fiyatlardan ileride yarar elde etmeyi hedefleyerek kredi kullanıp konut almayı seçiyorlar. Benzer bir durum otomotivde de görülüyor.
EKONOMİYİ BÜYÜTMENİN EN KOLAY YOLU KONUT YAPIP SATMAKTAN GEÇİYOR: Hükümet, faizleri düşürerek konut satışlarını ve dolayısıyla da yeni konut yapımını özendiriyor. Çünkü ekonomiyi büyütmenin en kolay yolu, konut yapıp satmaktan geçiyor. Çevrenin bozulması çok önemli görülmüyorsa bundan kolay ve iyi bir yol yok. Merkez Bankası’nın faizi düşürmesi, rezervlerini bozdurup kuru tutmaya çalışması, bankalara mevduat için yüksek faiz verdirmeme baskısı ve bunun gibi altında yatan tek neden bu.”