DİLAN KUTLU
Muğla yangını, çam balıüretimi yapılan ormanların büyük bir kısmına zarar verdi. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Entomolojisi Uzmanı Prof. Dr. Mustafa Avcı, “Bu ormanların eski yapısına ulaşması ve çam balıüretimine tekrar konu olabilmesi bugünkü arıcıların değil çocuklarının yapabileceği uzun zamana ihtiyaç var” dedi. Türkiye Arı Yetiştiricileri Merkez Birliği Genel Başkanı Ziya Şahin ise “Bu çam balı alanlarının tekrar yenilenmesi bir 35-40 yılı alacağı için 35-40 yıl böyle bir verimden geri kalamayız” dedi.
28 Temmuz’da başlayan 15 gün süren orman yangınları; binlerce bitki türü ve ağacı yaktı. Muğla’da yanan ormanların neredeyse tamamı kızılçam ormanı. Türkiye’nin yurt dışına en çok ihraç ettiği bal çeşidi olan çam balı ise Muğla’daki kızılçam ormanlarında üretiliyor.
Türkiye Arı Yetiştiricileri Merkez Birliği’nin verilerine göre, Muğla’daki yerli arıcının 1 milyon kovanı var. Eylül, ekim, kasım aylarında; 3 aylık dönemde ülkenin birçok yerinden yaklaşık 3 buçuk milyona arı kovanı, bu bölgeye geliyor.
Türkiye’de üretilen çam balının yüzde 80’ini Muğla’da üretiliyor. Çam balıüretimi yapılan ormanların yüzde 70’i Muğla’da bulunuyor. Dünya’daki üretilen çam balının yüzde 92’si ise Türkiye’de üretiliyor.
“7-8 BİN ARI KAYBI YAŞANDI”
Türkiye Arı Yetiştiricileri Merkez Birliği Genel Başkanı Ziya Şahin, çıkan yangınlar nedeniyle 7-8 bin civarında bir arı kaybı yaşandığını söyledi. Yangınların ardından, zarar tespiti için Manavgat’a giden Şahin, şunları söyledi:
“Şu an da gerek Manavgat’ta gerekse Muğla’da ciddi bir arıcılık kapasitemiz yok. Eğer bundan 15-20 gün sonra olmuş olsaydı bu yangınlar, gerçekten felaketin daha felaketini yaşamış olurduk. Ülkemizde bulunan 8 milyon arının, 3 buçuk milyonu orada konaklıyordu. Bal üretimine katılıyordu. Dolayısıyla şu anda arı kaybı yönünden çok ciddi bir zarar olarak görmüyoruz bunu. Bu çam balı alanlarının tekrar yenilenmesi bir 35-40 yılı alacağı için 35-40 yıl böyle bir verimden geri kalamayız.”
Muğla bölgesi, arıcıların çam üretimindeki merkezi olarak değerlendiriliyor. Manavgat, çiçek balıüretiminden sonra çam balıüretimi için kışlatma alanı. Arıcılar en son konaklamayı burada yapıyor.
Ziya Şahin, “Burada çok ciddi bir şekilde kışın arıcılarımızın bu bölgede çok iyi yararlandıkları bir bölgeydi. Diğer taraftan da biyolojik zenginliğimiz heba oldu. Muğla tarafına geçtiğimiz zaman da ciddi bir çam balı sahalarımız özellikle ülkemizdeki çam balı alanlarının yüzde 75’inin Muğla’da bulunması. Dünyanın yüzde 92’sinin ülkemizde bulunması” dedi.
Şahin, acil eylem planı hazırlanması, uzmanlarının bir araya gelerek bir çalıştay gerçekleştirdiklerinde 3 yıl içerisinde bu kayıpları yerine getirebileceklerini söyledi.
Antalya Arıcılar Birliği Başkanı Yücel Turan ise Antalya’nın arıcılık için kışlatma bölgesi olduğunu. Arıcıların sonbahara doğru bu bölgeye geldiğini söyledi. “Bu yanan sahaları geri getirmek mümkün değil. Ama elimizde kalan mevcut yerleri bakanlığımız iyi bir şekilde kısa zamanda bize açarsa en azından gelen kışlatma bölgesindeki arıcılarımıza tekrar yer sorunu da yaşamayacağız” diye konuştu.
"ÇAM BALININ YANINDA ALTERNATİF BAL KAYNAKLARI YANGINA MARUZ KALDI”
Muğla’da çıkan yangınlar sebebiyle arıcıların barınaklarının hepsinin zarar gördüğünü söyleyen Süleyman Demirel Üniversitesi, Orman Entomolojisi Uzmanı Profesör Doktor Mustafa Avcı ise arı kovanların kısmen yandığını ifade etti. Yanan ormanların önemli bir kısmının 50 yaşüzeri olduğunu belirten Avcı, “Bu ormanların eski yapısına ulaşması ve çam balıüretimine tekrar konu olabilmesi bugünkü arıcıların değil çocuklarının yapabileceği uzun zamana ihtiyaç var” dedi.
Mustafa Avcı, “Burada sadece kızılçam ağaçları yanmadı. Alandaki bütün flora yandı. Çam balının yanında alternatif bal kaynakları yangına maruz kaldılar” diyerek, ağaçların bir orman haline gelmesi için en az 40 yıla ihtiyaç olduğunu söyledi.
"MUĞLA BU SÜREÇTE ŞİDDETLİ KURAKLIK YAŞIYORDU"
Yangının dışında kuraklığında çam balınıçok ciddi etkilediğini belirten Avcı, 15 bin tonlardaki bal üretiminin 6 bin tona kadar düşerek 9 bin ton kayıp olduğunu söyledi.
Yangınla beraber üretimin 3 bin tona kadar düşebileceğini ifade eden Avcı, “Geçen yıl ilkbahardan günümüze kadar devam eden ve özellikle Muğla yöresini içine alan önemli bir kurak sezondan geçmekteyiz. Meteoroloji Genel Müdürü’nün yayınladığı kuraklık haritalarında Muğla şiddetli kurak olarak bu süreçte hep görüldü” dedi.
İhracata konu olan tek bal çeşidi olan çam balının yüzde 20’sinin Muğla da üretildiğini vurgulayan Avcı, şunları söyledi:
“Yangına maruz kalan Basralı ormanlar uzun süre çam balına üretim yapılması mümkün olmayacak. Dolayısıyla bu ormanların yerine yine Muğla içerisinde başka alanlara gitme durumu söz konusu olacak. Ancak şöyle bir sorun karşımıza çıkacak. Zaten Muğla’ya gelen kovan sayısı, taşıyabileceği kovanın üzerindeydi. Alanların bir kısmının kaybedilmesiyle, birim alana düşecek kovan sayısında önemli bir artış olacak. Bu da sezon sonunda kovan başına bal üretim miktarını düşürecek.”
BASRA BÖCEĞİ NEDİR?
Kızılçam ağaçlarının dallarının altında, ağaç gövdesinde, kabuklarının arasında yaşayan etrafına kendini korumak için pamuksu yapıda bir muhafaza oluşturan bir böcek türü. Halk arasında Basra Böceği olarak da adlandırılan bu türün asıl yayılışı Türkiye. Basra Böceği, Antalya’dan başlayıp İstanbul’a kadar yayılabiliyor.
Görüntü Dökümü:
. Türkiye Arı Yetiştiricileri Merkez Birliği Genel Başkanı Ziya Şahin
. Antalya Arıcılar Birliği Başkanı Suat Yücel
. Süleyman Demirel Üniversitesi, Orman Entomolojisi Uzmanı Profesör Doktor Mustafa Avcı