SİNAN TARTANOĞLU
Türkiye İnsan Hakları Vakfı’nın (TİHV) Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezleri Raporu’na göre; Türkiye’de geçen yıl işkence ve kötü muamele iddiasıyla TİHV’e başvuranların sayısı, 2018’e oranla yüzde 11, işkence gördüğünü dile getiren kadınların sayısı ise yüzde 10 arttı. İşkencede yaş ortalaması 36’dan 33’e düştü. İşkence gördüğünü ileri sürüp işsiz olduğunu belirtenlerin oranı yüzde 68’den yüzde 73’e çıktı. Cinsel işkence eile karşı karşıya kaldığını dile getirenlerin oranının ise yüzde 27’den yüzde 44 çıkması dikkat çekti.
İstanbul, Diyarbakır, Ankara, İzmir temsilcilikleri ile Cizre ve Van referans merkezlerine yapılan başvuruları raporlaştıran TİHV, 2020 Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezleri Raporu’nu yayınladı. ANKA Haber Ajansı, TİHV’in işkence ve kötü muameleye ilişkin 2018, 2019 ve 2020 raporlarını karşılaştırdı. Ortaya çıkan sonuçlar, şöyle:
İŞKENCE BAŞVURUSU SAYISI ARTTI: 2020 yılında işkence ve kötü muameleye maruz kaldığı iddiasıyla 562 kişi TİHV'e başvurdu. Oysa 2018 yılında başvurusu sayısı 505'ti.
‘İŞKENCE GÖRDÜM’ DİYEN KADIN SAYISI ARTTI: 2020 yılında 205 kadın başvurdu. 2018 yılında başvuran kadın başvurucu sayısı 186'ydı.
İŞKENCE GÖRENLERİN YAŞ ORTALAMASI DÜŞTÜ: 2020 yılında işkence nedeniyle tedavi merkezlerine başvuran kişilerin yaş ortalaması 33 oldu. Bu oran, 2019 yılında yüzde 36 olarak gözlenmişti. 2018 yılında ise yaş ortalaması 35 olarak hesaplanmıştı.
İŞKENCE GÖRENLERİN YÜZDE 73'Ü İŞSİZ: 2020 yılında başvuranların 382'sinin, yani yüzde 73,6'sının işsiz olduğu belirlendi. 2018 yılında işkence gördüğünü ileri sürenlerin yüzde 68'i işsizdi.
İŞKENCE İDDİASININ YARISI EMNİYET MÜDÜRLÜKLERİNDE: Başvuran 562 kişiden 283'ü, yani yüzde 50'si emniyet müdürlükleri; 73'ü, yani yüzde 13'ü ise polis karakolu gibi resmi gözaltı merkezlerinde işkenceye maruz kaldıkları gerekçesiyle THİV’in kapısınıçaldı.
İŞKENCENİN YÜZDE 34'Ü GÜVENLİK GÜÇLERİNİN ARAÇLARINDA: Bunun yanı sıra 189 kişi, yani başvuranların yüzde 34'ü aynı zamanda güvenlik güçlerinin araçlarında işkenceye maruz kaldığını ifade etti.
KÖTÜ MUAMELENİN YÜZDE 41'İ AÇIK ALAN VE GÖSTERİ SIRASINDA: 2020 yılında TİHV’e başvuranların 229'u, yani yüzde 41'inin açık alan ve gösteri sırasında; 110'u, yani yüzde 20'si ise ev ve iş yeri gibi mekanlarda işkence ve diğer kötü muameleye maruz kaldığını söyledi.
İŞKENCE VE KÖTÜ MUAMELENİN YÜZDE 44'Ü CİNSEL: Başvuran 562 kişiden yüzde 90'ı hakarete uğradığını belirtti. 2018 yılında bu oran yüzde 80’di. Fiziksel müdahale ile karşı karşıya olduğunu dile getirenlerin oranı yüzde 73 oldu. Herhangi bir şekilde cinsel işkence gördüğünü ileri sürenlerin oranı ise son iki yılda yüzde 27’den yüzde 44’e çıktı.