TAMER ARDA ERŞİN
Yeni Orta Vadeli Programa göre, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “2023’te Ay’a gidiyoruz” diyerek duyurduğu Milli Uzay Programı’nı yürüten Türkiye Uzay Ajansı’na 2022’de 61,2 milyon lira, 2023 yılında ise 67,9 milyon lira ayrılacak.
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın “2022-2024 Orta Vadeli Programı (OVP)” Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasının bulunduğu karar ile yayımlandı.
OVP’de, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “2023'te Ay'a gidiyoruz” sözleriyle duyurduğu Milli Uzay Programı’nı yürüten Türkiye Uzay Ajansı’na ilişkin de 2022 yılında ayrılması beklenilen ödenek miktarı da yer aldı. Buna göre ajansa 2022 yılında 61 milyon 293 bin lira ödenek ayrılacak. Bu ödeneğin 14 milyon 583 bin lirası personel, 12 milyon 411 bin lirası mal ve hizmet alımı giderinden oluşuyor. Uzay Ajansı’na 2023 yılında ise 67 milyon 92 bin lira ve 2024 yılında da 72 milyon 638 bin lira ödenek ayrılmasıöngörülüyor. 2 yılda 128 milyon lira ödenek ayrılacak. 3 yılda ayrılan toplam ödenek 201 milyon 23 bin lira olacak.
UZAY AJANSI 3 YIL ÖNCE KURULDU
Türkiye Uzay Ajansı 13 Aralık 2018'de Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile kuruldu. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'na bağlı Ajans, Ocak 2019'da Gebze'de "Milli Uzay ProgramıÇalıştayı" adlı bir toplantı düzenledi.
Türkiye Uzay Ajansı'nın başında Ağustos 2019'dan bu yana Serdar Hüseyin Yıldırım var. Aslen Rizeli olan 60 yaşındaki Yıldırım, bundan önce Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı'nda Havacılık ve Uzay Teknolojileri Genel Müdürü ve daha da öncesinde Devlet Hava Meydanlarıİşletmesi'nde genel müdür olarak görev yaptı.
Göreve geldikten sonra verdiği ilk röportajda Yıldırım, "Bu fırlatmalar özellikle okyanus kıyıları ya da çöl bölgelerinde yapılıyor. Biz de iş birliğiyle başka bir ülkede bunu yapabiliriz. Var olan, örneğin Kazakistan'daki bir üssü de kullanabiliriz. Ancak benim gönlümde yatan Türkiye'nin uzaya erişimidir. Uydu yapıyoruz, bu kolay iş değildi. Ama bunu nasıl atacağız, birilerine attırmak zorunda kalıyoruz. İsterim ki onu da biz atalım" demişti.
“GENÇ İSTİHDAM BELGESİ”
Programda işsizliği azaltmak için önlemler alınacağı kaydedilirken, genç işsizliğine yönelik Genç İstihdam Ulusal Strateji Belgesi’nin hayata geçirileceği belirtildi. Programda, “Kadınlar, gençler ve engelliler gibi özel politika gerektiren grupların işgücü piyasasına girişlerini ve kalıcı olmalarını hedefleyen İş Kulübü Programları yaygınlaştırılacaktır” denildi.
PROF. DR. KOZANOĞLU OVP’Yİ YORUMLADI
Dün yayımlanan OVP’ye ilişkin sosyal medya hesabından değerlendirmede bulunan Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu ise şunları belirtti:
1) 2013 yılındaki 12 bin 582 dolar kişi başına gelir düzeyine 11 bin 465 dolar tahmin edilen 2024’te bile ulaşılamayacak. 2013’teki 958 milyar dolar milli gelir rakamı ancak 2024’te 1002 milyar dolarla yakalanacak.
2) 2021’de ortalama dolar kuru 8 lira 30 kuruş, 2022’de ise 9 lira 27 kuruş olacak.
3) Yüzde 5 enflasyon hedefi, yüzde 7.6 tahmin edilen 2024’te dahi yakalanamayacak. Merkez Bankası’nın 2021 yüzde 14.1 enflasyon tahmini de yüzde 6.2 olarak revize edildi.
4) İşsizlik yüzde 10’un altına düşürülemeyecek.2024’te bile yüzde 10.9 bekleniyor. İstihdam oranı, yani çalışma yaşındaki her 100 kişinin kaçının çalıştığı kriteri 50 eşiğini aşamayacak .En fazla 47.8’e çıkacak.
5) Dış ticaret açığı 50 milyar doların altına indirilemeyecek. En düşük yıl 2022’de bile 51.8 milyar dolar bekleniyor. Cari işlemler dengesi iddia edildiği gibi artıya geçemeyecek. En iyi performans eksi 10 milyar dolarla 2024’te bekleniyor.
6) Sürekli verilen doğal gaz keşfi müjdelerine karşın enerji ithalatı bir türlü 40 milyar doların altına inmeyecek. En düşük 42,5 milyar dolarla 2022’de olacak.
7) Turizm gelirleri 35 milyar dolar hedefine ulaşamayacak. 2019’daki 29,8 milyar dolar düzeyi ancak 30 milyar dolarla 2023’te yakalanacak.
8) RTE faizlere karşı olduğunu ilan ede dursun 2020’deki 134 milyar lira faiz ödemesi 2024’te 320 milyar liraya sıçrayacak. Faizler bütçe harcamalarının yüzde 14.8’ine yükselecek. Adeta bir faiz bütçesi haline gelecek.
9) Kamu yatırımcıözelliğinden iyice vazgeçecek.2024’te kamu yatırımları artmak bir yana yüzde 5.3 düşecek.
10) Bütçe harcamaları 2022’de yüzde 6 artarken Cumhurbaşkanlığı bütçesi yüzde 23, Diyanet yüzde 60, İletişim Başkanlığı yüzde 92 sıçrayacak. Devlet sosyal niteliğini iyice kaybederken, bir din devleti ve propaganda aygıtı haline gelecek.