Temiz Hava Hakkı Platformu’nun (THHP), “Kara Rapor 2021: Hava Kirliliği ve Sağlık Etkileri” başlıklı raporunda; 2020’de Türkiye’de, sadece Bitlis ve Hakkâri’de temiz hava solunduğu; 45 ilde ise hava kirliliğinin ulusal sınır değerlerini aştığı belirtildi.

Türk Tabipleri Birliği’nin (TTB) de dâhil olduğu 16 sivil toplum kuruluşu tarafından hazırlanan ve bu yıl dördüncüsü yayımlanan rapor; “Türkiye’nin 2020 Yılı Hava Kirliliği Karnesi”, “2020 Yılı Kirletici Bazında Hava Kirliliği”, “İklim Değişikliği ve Hava Kirliliği”, “Hava Kirliliğinin Sağlık Etkileri”, “Türkiye’de ve Dünyada Hava Kirliliği Mevzuatı” başlıklarından oluştu.

“HAVA KİRLİLİĞİ DEPRESYONU TETİKLİYOR”

Rapordaki bulgular arasında genlere etki eden hava kirliliğinin yetişkinlerde majör depresyonu ve yaşlanmayı tetiklediği, kirli havanın ise Covid-19’un vücuda girişini kolaylaştırdığı belirtildi.

Raporda, 2020 yılında Türkiye’de, sadece Bitlis ve Hakkâri’de temiz hava solunduğu; 45 ilde ise hava kirliliğinin ulusal sınır değerlerini aştığı vurgulandı.

Türkiye’nin 12 şehrinde hava kirliliğinin artık tüm yıla yayılan bir sorun olduğunu vurgulanırken; Muş, Iğdır, İstanbul, Sinop, Malatya, Edirne, Tokat, Kayseri, Denizli, Düzce, Karabük, Ağrı ve Ankara’daki 15 istasyonda 2020 yılı boyunca yapılan ölçümlerde “yüksek hava kirliliği” gözlemlendiği belirtildi. Hava kalitesi en düşük çıkan iller ise Iğdır, Ağrı ve Muş oldu.

“HAVA KİRLİLİĞİİLE MÜCADELE STRATEJİSİ GELİŞTİRİLMELİ"

Raporda, hava kirliliğine karşı alınabilecek önlemler şöyle sıralandı:

- “Hava Kirliliği ile Mücadele Stratejisi geliştirilmeli,

- İller bazında Temiz Hava Eylem Planları oluşturulmalı,

- PM 2.5 ve PM 10 değerleri başta olmak üzere tüm kirleticiler ülke genelinde düzenli olarak izlenmeli ve açıklanmalı,

- Hava kirliliğinin sağlık etkilerini hesaplamayı sağlayacak ölüm sayısı gibi veriler açıklanmalı,

- Çevre mevzuatına uyması için gerekli yatırımlarını tamamlamayan kömürlü termik santrallerin çalışmasına izin verilmemeli,

- Endüstriyel yatırımlardan Sağlık Etki Değerlendirmesi Raporu istenmeli,

- Hava Kirliliği Mevzuatı Dünya Sağlık Örgütü kılavuz değerleriyle uyumlu hale getirilmeli,

- Fosil yakıt desteklerine son verilmeli ve adil geçiş planları yapılmalı,

- Alternatif enerji kaynakları, ulaşım araçları desteklenmeli,

- Sağlık Bakanlığı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı; sivil toplum kuruluşları ve emek-meslek örgütleri ile iş birliğine gitmeli, korona sonrası dönemde hava kirliliğini azaltmak için planlar yapılmalı.”